Νοιαζόμαστε για τα ζώα! Φροντίζουμε τα αδέσποτα! - Δράσεις Ενεργού Πολίτη

 

 Διερεύνηση 

Αφόρμηση για τη δράση δόθηκε από την παγκόσμια μέρα προστασίας των ζώων αλλά μπορεί και να δοθεί (σύμφωνα με το αποθετήριο των δράσεων του ενεργού πολίτη) από το γνωστό τραγούδι «Το κοκοράκι» ή όπως είναι πιο γνωστό «Όταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι» ή ένα βιβλίο με θεματολογία τα αδέσποτα ζώα. Οι μαθητές/τριες στην παρεούλα μας είπαν αν έχουν στο σπίτι κάποιο ζώο συντροφιάς (π.χ. σκύλο, γάτα, ψάρι, καναρίνι). Ανακοινώσαν πώς απέκτησαν αυτό το ζώο και πώς το φροντίζουν. Στη συνέχεια διαβάσαμε τον "Ξουτ", ένα βιβλίο για αδέσποτα. 

 

Οι μαθητές/τριες συζήτησαν τις δικές τους εμπειρίες από ζώα αδέσποτα. Επιχείρησαν να δώσουν έναν ορισμό τι σημαίνει αδέσποτο ζώο με την τεχνική της ιδεοθύελλας!

Συναποφάσισαν τι θα ήθελαν περισσότερο να μάθουν και σε τι δραστηριότητες θα μπορούσαν να εμπλακούν σχετικές με τα αδέσποτα ζώα.

 

 Προετοιμασία / Σχεδιασμός 

 Οι μαθητές/τριες αναζητούν ανθρώπους και φορείς που θα μπορούσαν να τους δώσουν πληροφορίες για τα αδέσποτα ζώα. Κατά την προετοιμασία των συναντήσεων με αυτούς και αντίστοιχων επισκέψεων παρέχουν ιδέες και συναποφασίζουν μια σειρά ερωτήσεων που αφορούν στις εξής θεματικές:

Α) Πρόληψη του φαινομένου των αδέσποτων ζώων

Οι μαθητές/τριες αναστοχάζονται και συζητούν για τους λόγους που υπάρχουν αδέσποτα ζώα στη γειτονιά. Καταγράφουν τους λόγους και αναζητούν τρόπους πρόληψης προκειμένου να μην καταλήγουν ζώα συντροφιάς αδέσποτα (π.χ. τσιπ, κολάρο με ταυτότητα).

 

Β) Προστασία αδέσποτων

Οι μαθητές/τριες διαπιστώνουν ότι τα αδέσποτα δεν έχουν ποιότητα ζωής. Προβληματίζονται και αναζητούν τρόπους υποστήριξης των αδέσποτων (π.χ. ποτίστρες με νερό και ταΐστρες με φαγητό).

Γ) Υιοθεσία εγκαταλελειμμένου ζώου

Οι μαθητές και οι μαθήτριες διερευνούν τρόπους για τη μείωση των αδέσποτων που βρίσκονται στα καταφύγια. 

Σε συνεργασία με εκπαιδευτικό οργανώνουν συζήτηση/συνέντευξη με κτηνίατρο και επίσκεψη στο δημοτικό καταφύγιο αδέσποτων ζώων προκειμένου να διαπιστώσουν το έργο που προσφέρεται εκεί και να συνομιλήσουν με τους υπεύθυνους για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα αδέσποτα ζώα.

 

 

Υλοποίηση

 Οι μαθητές/τριες μπορούν να επισκεφτούν ένα καταφύγιο αδέσποτων ζώων. Να περιηγηθούν στους χώρους του,να  συζητήσουν και να θέσουν στο προσωπικό τα ερωτήματά τους σχετικά με τους λόγους ύπαρξης τόσων αδέσποτων ζώων, με τη φροντίδα που παρέχεται στα ζώα στο καταφύγιο και εκτός αυτού, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ζώα έχοντας χάσει τους ανθρώπους που τα φρόντιζαν, καθώς και δυσκολίες που τυχόν υπάρχουν στη λειτουργία του καταφυγίου. Διαπιστώνουν ότι όλα τα ζώα εκεί είναι τσιπαρισμένα και εμβολιασμένα. Στο καταφύγιο εργάζονται εθελοντές και εθελόντριες, οπότε διερευνούν τρόπους συνδρομής του έργου του καταφυγίου. Ενδεικτικά, μπορεί να δημιουργηθεί μια ομάδα εθελοντική μαθητών/τριών – εκπαιδευτικών – γονέων, η οποία θα συνδράμει συστηματικά στη λειτουργία του καταφυγίου.

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης οι μαθητές/τριες μπορούν να φωτογραφίσουν αδέσποτα ζώα του καταφυγίου. Επιστρέφοντας στο σχολείο να οργανώσουν μια καμπάνια υιοθεσίας των συγκεκριμένων αδέσποτων ζώων από το καταφύγιο. Να φτιάξουν και να αναρτήσουν αφίσες, να στείλουν μηνύματα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε γονείς, φίλους και φίλες, συγγενείς. Επιπλέον, σε συνεργασία με γονείς, μπορούν να συγκεντρώσουν και να κατασκευάσουν παιχνίδια για κατοικίδια ζώα, τα οποία θα πουλήσουν σε εκδηλώσεις του σχολείου και τα χρήματα θα δοθούν μέσω του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων για την ενίσχυση του έργου του καταφυγίου.

Εναλλακτικά ή επιπρόσθετα, οι μαθητές/τριες ενδεχομένως να έρθουν σε επαφή με τη δημοτική κτηνιατρική κλινική (εφόσον υπάρχει), και να ενημερώσουν όλο το σχολείο για την ύπαρξη και τον ρόλο της.

Εμείς επειδή δεν έχουμε κάτι από τα παραπάνω στον τόπο μας, αποφασίσαμε να επισκεφτούμε τον κτηνίατρο της περιοχής μας! Ο κ. Παναγιώτης απάντησε με χαρά σε όλες τις ερωτήσεις των μικρών μας μαθητών και μας εξήγησε τι πρέπει να κάνουμε για να έχουμε λιγότερα αδέσποτα στους δρόμους!

 

Μας έδειξε μερικά από τα εργαλεία της δουλειάς του, το στηθοσκόπιο, τον πάγκο εξέτασης, τον υπέρηχο, το φουρνάκι αποστείρωσης, τα κλουβιά ανάρρωσης και άλλα πολλά!

 

Για να τον ευχαριστήσουμε του ετοιμάσαμε ένα μικρό δωράκι!

Σας ευχαριστούμε θερμά κύριε Παναγιώτη!

 Μετά την επίσκεψη, τα παιδιά ζωγράφισαν τις εντυπώσεις τους από το κτηνιατρείο και εμπλούτισαν τις αρχικές τους απαντήσεις όσον αφορά τους τρόπους πρόληψης και αποφυγής του φαινομένου των αδέσποτων ζώων συντροφιάς!

 Επικοινωνία - Διάχυση 

 Οι μαθητές/τριες δημιουργούν ένα ταμπλό σε κεντρικό χώρο του σχολείου, το οποίο θα είναι χωρισμένο στα δύο (2). Στη μία πλευρά θα παρουσιάζονται ζώα συντροφιάς συνοδευόμενα από σύντομες μικρές ιστορίες, οι οποίες θα αναδεικνύουν τις σχέσεις των ανθρώπων με αυτά. Από την άλλη πλευρά θα υπάρχουν φωτογραφίες και σύντομες περιγραφές των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν αδέσποτα ζώα. Στόχος η ευαισθητοποίηση της ευρύτερης σχολικής κοινότητας σε θέματα που αφορούν στα αδέσποτα ζώα.

Εμείς στο σχολείο μας επιλέξαμε να δώσουμε φωνή στα ζωάκια συντροφιάς με την εφαρμογή ChatterPix και μαντέψαμε τι θέλουν να μας πουν... Το κάθε παιδί διάλεξε ένα ζωάκι και του δάνεισε την φωνή του! Δυναμώστε την ένταση και ακούστε τα καλά!!!

 

  

 

Επιπρόσθετα, στην ιστοσελίδα του σχολείου δημιουργείται καρτέλα ειδικά για τα ζώα συντροφιάς και τα αδέσποτα με συγκεκριμένο λογότυπο, για παράδειγμα, «Σχολείο φιλικό για τα ζώα», όπου αναρτώνται φωτογραφίες και αναφορές από τις επισκέψεις, τις καμπάνιες και ό,τι άλλο θα μπορούσε να ενισχύσει τη δράση για τα αδέσποτα. Η ιστοσελίδα και ιδιαίτερα το περιεχόμενο της συγκεκριμένης καρτέλας σχεδιάζεται και οργανώνεται από τους μαθητές και τις μαθήτριες σε συνεργασία με τους/τις εκπαιδευτικούς του σχολείου.

 

 Αναστοχασμός 

 Με την ολοκλήρωση της δράσης, σε κύκλο οι μαθητές/τριες επιλέγουν να μιλήσουν με τη φωνή ενός αδέσποτου ζώου, εκφράζοντας τις σκέψεις του ξεκινώντας με τη φράση «Αν ήμουν ένα αδέσποτο…». Αναστοχάζονται και συζητούν με αφορμή όσα συνέβησαν στο πλαίσιο της δράσης. Αναζητούν κι άλλα ζώα που χρειάζονται τη βοήθειά τους, προκειμένου να προσφέρουν αντίστοιχο έργο. Στο βίντεο που ακολουθεί θα δείτε τις τελικές σκέψεις των παιδιών!

 

Υπεύθυνα Παιδιά - Υπερασπιστές Ζώων

 

1ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ας ξανασυστηθούμε - Δημιουργούμε το συμβόλαιο της ομάδας μας

1. Οι μαθητές/τριες εισάγονται στο θέμα μέσα από ένα παιχνίδι κίνησης και ρυθμού. 

Ο/Η εκπαιδευτικός καλεί τους μαθητές/τριες να πάρουν μέσα από ένα σακουλάκι μία κάρτα ο καθένας, τυχαία. Οι κάρτες οι οποίες αναπαριστούν ζώα που φροντίζει ο άνθρωπος, έχει φροντίσει η νηπιαγωγός ώστε να υπάρχουν σε τετράδες. Παραθέτω ενδεικτικά:

 

 

 

Τα παιδιά κινούνται ελεύθερα στο χώρο με τη συνοδεία μουσικής. Μόλις η μουσική σταματήσει, το κάθε παιδί πρέπει να βρει ένα άλλο παιδάκι που θα έχει την ίδια κάρτα με εκείνο, να κρατηθούν από τα χέρια έτσι ώστε ο ένας να κοιτάζει τον άλλο και να ανταλλάξουν δυο λόγια γνωριμίας.

 

 Όταν η μουσική ξαναρχίσει, τα ζευγάρια διαλέγουν ένα άλλο ζευγαράκι που έχει την ίδια κάρτα μ’ αυτούς ώστε να δημιουργηθούν οι ομάδες και ξανασυστήνονται. ‘Έτσι, δημιουργούνται ομάδες των τεσσάρων ατόμων.

 

 

2.Δημιουργούν το συμβόλαιο δράσης της ομάδας. Η κάθε ομάδα αποφασίζει τους κανόνες, τους καταγράφει με όποιον τρόπο μπορεί π.χ. τους ζωγραφίζει, τους «γράφει» και ένας εκπρόσωπος από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να τους παρουσιάσει στην ολομέλεια της τάξης.

Στη συνέχεια γίνεται ανάθεση έργου κοινού θέματος σε όλες τις ομάδες. Η/Ο εκπαιδευτικός προτείνει στις ομάδες να σκεφτούν και να αποφασίσουν με ποιο τρόπο θα λειτουργήσουν οι ομάδες τους για να μπορούν να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Αποφασίζουν να διαμορφώσουν τους κανόνες λειτουργίας των ομάδων τους. Έτσι η κάθε ομάδα αποφασίζει τους κανόνες, τους καταγράφει με όποιον τρόπο μπορεί , π.χ. τους ζωγραφίζει, τους «γράφει». και ένας εκπρόσωπος από κάθε ομάδα αναλαμβάνει να τους παρουσιάσει στην ολομέλεια της τάξης. (Ενδεικτικοί κανόνες λειτουργίας της ομάδας: να βοηθάμε ο ένας τον άλλον, να συνεργαζόμαστε, να ακούμε προσεκτικά, να παίρνουμε όλοι με τη σειρά το λόγο για να πούμε την άποψη μας, να συμμετέχουμε όλοι, να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον κ.α.). Η κάθε ομάδα κατανέμει έναν συγκεκριμένο ρόλο για κάθε μέλος της, όπως π.χ. τον ρόλο του συντονιστή της συζήτησης, του «γραφέα» ( ένα παιδί που μπορεί και «γράφει» ώστε να σημειώνει λέξεις-κλειδιά), του εκπροσώπου της ομάδας ο οποίος θα παρουσιάσει το έργο της ομάδας του στις υπόλοιπες ομάδες. Όλα τα μέλη της ομάδας γράφουν τα ονόματά τους στο έργο καθώς και την ημερομηνία παραγωγής του έργου. Όση ώρα εξελίσσεται η δραστηριότητα η/ο εκπαιδευτικός κινείται διακριτικά ανάμεσα στις ομάδες, παρατηρεί και καταγράφει τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία που αναπτύσσεται, φωτογραφίζει, παροτρύνει τα παιδιά να βρουν λύση στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και ενθαρρύνει τα πιο συνεσταλμένα παιδιά.

Όταν όλες οι ομάδες ολοκληρώσουν την εργασία τους, ανοίγουν σε ολομέλεια η μία δίπλα στην άλλη και ο εκπρόσωπος από κάθε ομάδα, αφού ανακοινώσει το όνομά της ομάδας και τα ονόματα των μελών της, παρουσιάζει τους κανόνες της ομάδας του. Αφήνουμε τις ομάδες να μιλήσουν με όποια σειρά θέλουν.Τα μέλη της κάθε ομάδας δίνουν ανατροφοδότηση στις υπόλοιπες ομάδες π.χ. με ποια κριτήρια διαμοιράσανε τους ρόλους, πώς ορίσανε τον εκπρόσωπο. Οι μαθητές/τριες μπορούν να υποβάλλουν ερωτήματα, να ζητήσουν διευκρινήσεις, να συμπληρώσουν κ.ά.

 

3. Οι μαθητές/τριες συνθέτουν τα έργα τους σε ένα μεγάλο χαρτί δημιουργώντας έτσι την αφίσα με τους κανόνες της ομάδας, η οποία αναρτάται σε ένα εμφανές σημείο στην τάξη και έχουν συμφωνήσει όλοι να τηρούν τους κανόνες που έχουν θέσει.

Η/Ο εκπαιδευτικός καταγράφει και αναδεικνύει τον τρόπο που συνδέονται αυτά που λένε οι ομάδες και υπογραμμίζει τη συμβολή της κάθε ομάδας στο παραγόμενο έργο. Οι μαθητές/τριες συνθέτουν τα έργα τους σε ένα μεγάλο χαρτί δημιουργώντας έτσι την αφίσα με τους κανόνες της ομάδας η οποία αναρτάται σε ένα εμφανές σημείο στην τάξη και έχουν συμφωνήσει όλοι να τηρούν τους κανόνες που έχουν θέσει. 

 

Στο τέλος οι μαθητές/τριες σχηματίζουν έναν κύκλο κρατώντας τα χέρια και λένε από μία λέξη/φράση για το πώς νιώθουν τώρα, αυτή τη στιγμή.

 

 2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Άνθρωποι και ζώα-μία σχέση αλληλεξάρτησης

1. Το εργαστήριο ξεκινάει στην ολομέλεια με ένα παιχνίδι ενεργοποίησης της ομάδας των μαθητών για τη δημιουργία ενός ευχάριστου κλίματος συνεργασίας και μάθησης. 

 Το εργαστήριο ξεκινάει στην ολομέλεια με ένα παιχνίδι ενεργοποίησης της ομάδας των μαθητών για τη δημιουργία ενός ευχάριστου κλίματος συνεργασίας και μάθησης. Ενδεικτικά: μπορούν να τραγουδήσουν το τραγούδι « Όταν θα πας κυρά μου στο παζάρι» ενώ ταυτόχρονα θα μιμούνται τις κινήσεις του κάθε ζώου που αναφέρεται στο τραγούδι. 

Σε επόμενο χρόνο ο/η εκπαιδευτικός στην ολομέλεια καλεί τους μαθητές/τριες να σκεφθούν κάποια ζώα που προσφέρουν τροφή στον άνθρωπο και ποια είναι αυτή; Με την τεχνική της ιδεοθύελλας δημιουργείται ο αρχικός εννοιολογικός χάρτης με κεντρικό ερώτημα «Ζώα που μας προσφέρουν τροφή». 

Εμείς επεκτείναμε λιγάκι τον εννοιολογικό μας χάρτη και στο τι προσφέρουν αυτές οι τροφές σε μας τους ανθρώπους, άρα τι πραγματικά μας χαρίζουν τα ζώα παρέχοντάς μας τροφή!

Ο/Η εκπαιδευτικός διαμοιράζει στις ομάδες εικόνες με τα προϊόντα των ζώων και καλεί την κάθε ομάδα να διερευνήσει μετά από προσεκτική παρατήρηση με ποια ζώα σχετίζονται οι εικόνες. 

Σας παραθέτω μερικές ενδεικτικά:

 

 

 Όταν ολοκληρώσουν την εργασία όλες οι ομάδες, ο εκπρόσωπος από κάθε ομάδα αφού ανακοινώσει το όνομά της ομάδας και τα ονόματα των μελών της στην ολομέλεια της τάξης, παρουσιάζει τις ιδέες, τις σκέψεις των μελών της ομάδας. 

 

Η/ο εκπαιδευτικός καταγράφει και συνθέτει τις ιδέες των ομάδων. Καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα προϊόντα αυτά τα προσφέρουν στον άνθρωπο τα ζώα για να καλύψει ο ίδιος κάποιες βασικές ανάγκες του.

 2. Στη συνέχεια δημιουργείται ο δεύτερος εννοιολογικός χάρτης «Τι προσφέρει ο άνθρωπος στα ζώα».

 

Από τη σύγκριση των δύο χαρτών καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι υπάρχει μια πολύ στενή και αλληλένδετη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο, στα ζώα και στο περιβάλλον.

3. Η κάθε ομάδα καλείται να επιλέξει ένα ζώο που προσφέρει στον άνθρωπο και να αναζητήσει στο διαδίκτυο εικόνες για τα προϊόντα που προσφέρει το ζώο που επέλεξε. Όλες οι ομάδες δημιουργούν ένα κολάζ από τα έργα τους. 

 Οι μαθητές/τριες προτείνουν λέξεις-κλειδιά που θα τους βοηθήσουν στην αναζήτηση των πληροφοριών και με τη βοήθεια του/της εκπαιδευτικού γράφουν σε μια μηχανή αναζήτησης τις λέξεις-κλειδιά που ψάχνουν.Ο/Η εκπαιδευτικός έχει ήδη ελέγξει τους διαδικτυακούς τόπους που θα επισκεφθούν οι μαθητές/τριες, για την εγκυρότητα, την αξιοπιστία και τη σωστή λειτουργία τους. Η κάθε ομάδα. αποθηκεύει τις πληροφορίες στο φάκελο του εργαστηρίου που υπάρχει στον υπολογιστή και εκτυπώνει το αποτέλεσμα της αναζήτησης. Ο/Η εκπαιδευτικός όση ώρα εξελίσσεται η δραστηριότητα, κινείται διακριτικά ανάμεσα στις ομάδες, παρατηρεί, φωτογραφίζει και καταγράφει τη λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία που αναπτύσσεται, και υποστηρίζει. Οι καταγραφές θα αξιοποιηθούν για την περιγραφική αξιολόγηση.
Στη συνέχεια αφού η κάθε ομάδα παρουσιάσει το αποτέλεσμα της αναζήτησης στην ολομέλεια, ο/η εκπαιδευτικός συνδέει τα έργα που παρουσιάστηκαν μεταξύ τους ώστε να ακουσθούν όλες οι απόψεις και υπογραμμίζει τη συμβολή της κάθε ομάδας στο παραγόμενο έργο. Οι μαθητές/τριες μπορούν να υποβάλλουν ερωτήματα, να ζητήσουν διευκρινήσεις.
Σε επόμενο χρόνο όλες οι ομάδες δημιουργούν ένα κολάζ από τα έργα τους, το οποίο μπορούν να το φωτογραφίσουν με τη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή για να το βάλουν στο φάκελο του εργαστηρίου.

Εμείς στο εργαστήριο αυτό, δουλέψαμε ατομικά σε συνεργασία με τους γονείς. Το κάθε παιδί με βάση την εικόνα που είχε από την προηγούμενη δραστηριότητα, έπρεπε να συλλέξει πληροφορίες για τα προϊόντα που δίνει στον άνθρωπο στο παρακάτω φύλλο εργασίας και να το παρουσιάσει στην ομάδα.

 

Στο τέλος, τα παιδιά ομαδοποίησαν τις εργασίες τους με βάση το αρχικό ζωάκι, δημιουργώντας κολάζ!

Στο τέλος του εργαστηρίου γίνεται αξιολόγηση από τα ίδια τα παιδιά, όπως:

-Ποια σημεία σας άρεσαν στο συγκεκριμένο εργαστήριο και γιατί;
- Ποιες δυσκολίες συναντήσατε και τι κάνατε γι’ αυτό;
-Θέλετε να μας πείτε πώς συνεργαστήκατε;.
-Τι ήταν αυτό που κάνατε όλοι και βοήθησε να ολοκληρώσετε το έργο σας;
-Τι σας εμπόδισε;
-Τι έμαθα, από αυτό το εργαστήριο;
-Τι θα θυμάμαι από αυτό το εργαστήριο;

 3ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Ο ζωγράφος Σαγκάλ μας μιλάει για την σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ ανθρώπου και ζώων

1.Ο/Η εκπαιδευτικός προβάλλει στην ολομέλεια τον πίνακα ζωγραφικής του Σαγκάλ «Εγώ και το χωριό». 

 

Το εργαστήριο ξεκινάει με ένα παιχνίδι ενεργοποίησης της ομάδας των παιδιών για τη δημιουργία ενός ευχάριστου και θετικού κλίματος.
Ο/Η εκπαιδευτικός στην ολομέλεια προτείνει στους μαθητές/τριες να γνωρίσουν αυτή την αλληλένδετη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο, στα ζώα και στο περιβάλλον μέσα από έναν ζωγράφο, τον Σαγκάλ. Επιλέχθηκε ο ζωγράφος Σαγκάλ διότι είναι διάσημος για τον «παιδικό» χαρακτήρα και την «απλοϊκή» ιδιομορφία των έργων του, τα οποία αντανακλούν διαχρονικές πολιτισμικές και αισθητικές αξίες. Τα έργα του περιέχουν ισχυρούς συμβολισμούς και μηνύματα και σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα και τις εμπειρίες των παιδιών. Αφού έρθουν σε μια πρώτη γνωριμία με τη ζωή του ζωγράφου, ο/η εκπαιδευτικός προβάλλει το έργο του Σαγκάλ « Εγώ και το χωριό».

Ως μεθοδολογικό εργαλείο χρησιμοποιείται η στοχαστική προσέγγιση έργων τέχνης: «μοντέλο» D.Perkins για την συστηματική παρατήρηση και ανάλυση του συγκεκριμένου έργου τέχνης, μέσα από τέσσερις διαδοχικές φάσεις: «παρατηρώ», «σκέφτομαι δημιουργικά», «σκέφτομαι κριτικά» και «σκέφτομαι ολιστικά». ( Perkins, 1994, Μέγα, 2011)
Α’ Φάση: Παρατηρώ-Χρόνος για παρατήρηση
Στη φάση αυτή ο/η εκπαιδευτικός δίνει όσο χρόνο χρειάζονται τα παιδιά για να παρατηρήσουν, όσο καλύτερα μπορούν, τον πίνακα ζωγραφικής.
- Τι βλέπετε; (Ακολουθεί ένας καταιγισμός ιδεών)
- Περιγράψτε την εικόνα
- Έχετε απορίες; Παρατηρήσατε κάτι περίεργο ή ξεχωριστό
(Ενδεικτικές απαντήσεις των παιδιών: -γιατί η κατσίκα είναι μέσα στο μάγουλο του προβάτου; γιατί ο άνθρωπος έχει μόνο μισό πρόσωπο και είναι πράσινο; γιατί η γυναίκα είναι ανάποδα; γιατί κάποια σπίτια είναι ανάποδα;)
- Ποιο στοιχείο του έργου σας κάνει περισσότερη εντύπωση ή σας δημιουργεί έκπληξη;
- Θυμηθείτε κάποιες σκέψεις, ιδέες σχετικά με το συγκεκριμένο έργο.
( Ενδεικτικές απαντήσεις: «Στο χωριό μου έχει και ο παππούς μου πρόβατα»)

Ο/Η εκπαιδευτικός καταγράφει τις απαντήσεις των μαθητών/τριών και στη συνέχεια τους προτρέπει να κοιτάξουν το έργο αρκετές φορές με ηρεμία για να επανέλθουν με νέες παρατηρήσεις.
2η Φάση: Σκέφτομαι δημιουργικά- Ανοιχτή και περιπετειώδης παρατήρηση
-Aν το έργο τέχνης μας έλεγε μια μικρή ιστορία ποια θα μπορούσε να ήταν;

(Ενδεικτικές απαντήσεις: «Σ’ ένα χωριό, όπως είναι το δικό μου, υπήρχαν σπίτια, οι άνθρωποι είχαν ζώα στις αυλές τους και τα φρόντιζαν.. Κάποια σπίτια όμως ήταν χαλασμένα και ήθελαν να τα ξαναφτιάξουν»)
- Τι συναισθήματα σας προκαλεί το έργο; Πώς νιώθετε;
-Στη συνέχεια o/η εκπαιδευτικός ζητάει από τα παιδιά να παρατηρήσουν τα τεχνικά σημεία του έργου, π.χ. χωροχρονικό πλαίσιο, κίνηση, χρώμα, μορφές. και να μελετήσουν πιο αναλυτικά, ανεξάρτητα σημεία του έργου.
(Ενδεικτικά: να παρατηρήσουν την έκφραση του πράσινου ανθρώπου και του προβάτου ή της κατσίκας, την κίνηση του σώματος του μαυροντυμένου άνδρα που κρατάει ένα δρεπάνι).
Γ’ Φάση: Σκέφτομαι κριτικά - Ξεκάθαρη αναλυτική και εις βάθος παρατήρηση.
-Ας σκεφθούμε αυτό που σας εντυπωσίασε περισσότερο ή που σας εξέπληξε.
(Ενδεικτικές απαντήσεις: Με εντυπωσίασε η μικρή κατσίκα στο μάγουλο του προβάτου που την αρμέγει μια γυναίκα, το πράσινο χρώμα του προσώπου, η ανάποδη στάση της γυναίκας που παίζει βιολί)
- Γιατι νομίζετε ότι ο ζωγράφος δημιούργησε αυτή την έκπληξη;
(Ενδεικτικές απαντήσεις: «Για να μας δείξει ότι η κατσίκα και το πρόβατο μας δίνουν γάλα, για να μας δείξει ότι είναι πράσινα τα χωράφια και αυτός είναι αγρότης, για να μας δείξει ότι αυτή η γυναίκα δεν ξέρει να αρμέγει γιατί παίζει βιολί»)
- Εάν κρύψετε με τα χέρια σας ένα στοιχείο του έργου π.χ. τη μορφή του ανθρώπου, του ζώου,του φωτεινού δένδρου, τι νομίζετε ότι θα συμβεί;
(Ενδεικτικές απαντήσεις παιδιών: «Αν κρύψουμε τον άνθρωπο θα στενοχωρηθεί πολύ το πρόβατο γιατί δεν θα υπάρχει κάποιος να το φροντίζει, αν κρύψουμε το πρόβατο, πώς θα παίρνει το γάλα ο άνθρωπος για να ταίζει τα παιδιά του, αν κρύψουμε το φωτεινό δένδρο τί θα τρώει η κατσίκα;»;)
-Ενώστε με μία νοητή (φανταστική) γραμμή αντικείμενα για να βρείτε τη σχέση μεταξύ τους. Αν ενώσουμε για παράδειγμα. με μια φανταστική γραμμή το μάτι του προβάτου με το μάτι του αγρότη, ποια νομίζετε ότι είναι η σχέση μεταξύ τους, τι τους ενώνει;
(Ενδεικτικές απαντήσεις: «Ο ένας φροντίζει τον άλλο, ο ένας εξαρτάται από τον άλλο»).
Δ΄ Φάση: Ολιστική παρατήρηση – σκέφτομαι ολιστικά

Μετά την παρατήρηση του έργου ποιό είναι το μήνυμα που νομίζετε πως θέλει να στείλει ο καλλιτέχνης; (Ενδεικτικές απαντήσεις:Υπάρχει μια σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ ανθρώπου και ζώων)

  

2. Οι μαθητές/τριες σε ομάδες αποφασίζουν με ποιο τρόπο θα αποτυπώσουν το μήνυμα που θέλει να μας στείλει ο Σαγκάλ.

Κάποιες αποφασίζουν να το ζωγραφίσουν στο χαρτί, κάποιες να ζωγραφίσουν στη γωνιά του υπολογιστή χρησιμοποιώντας το λογισμικό αισθητικής έκφρασης και ανάπτυξης δημιουργικότητας TUX PAINT http://www.tuxpaint.org/download/. 

Εμείς αποφασίσαμε να το αποτυπώσουμε στο παρακάτω φύλλο εργασίας

 και να σας το παρουσιάσουμε με βίντεο

Στο τέλος του εργαστηρίου γίνεται αξιολόγηση από τα ίδια τα παιδιά απαντώντας σε ερωτήσεις του/της εκπαιδευτικού, όπως:

 -Τι σου άρεσε στο συγκεκριμένο εργαστήριο και γιατί;

 -Συνεργαστήκατε μεταξύ σας;

-Μπορείτε να μας πείτε τρεις λέξεις που θα θυμόσαστε από αυτό το εργαστήριο;

 4ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: «Σέβομαι τα ζώα - Δεν τα υπερεκμεταλλεύομαι»

 1. Η/Ο εκπαιδευτικός τοποθετεί στο πάτωμα εικόνες ανά ζεύγη που απεικονίζουν ζώα στο φυσικό τους περιβάλλον και ζώα σε βιομηχανικές μονάδες παραγωγής. Καλούνται οι ομάδες να επιλέξουν ένα ζεύγος εικόνων, να τις παρατηρήσουν και να αναγνωρίσουν τις εικόνες που τα ζώα εκτρέφονται στο φυσικό τους περιβάλλον σε αντιδιαστολή με εκείνες που τα ζώα στερούνται την ελευθερία τους. 

Σας παραθέτω μερικές που επέλεξα να χρησιμοποιήσω στην τάξη.

 

 

 

 

  

   

 

  

 Ο/Η εκπαιδευτικός αξιοποιεί την στρατηγική της ρουτίνας σκέψης «Βλέπω-Σκέφτομαι -Αναρωτιέμαι» του Πανεπιστημίου Harvard.
-«Τι βλέπετε;»
Στη συνέχεια ενθαρρύνετε τα παιδιά να διατυπώσουν τις σκέψεις τους σε σχέση με αυτά που έχουν ήδη παρατηρήσει.
- Με βάση τα όσα είδατε, τι σκέφτεστε; Που μπορεί να βρίσκονται τα ζώα στην κάθε εικόνα; Είναι κάτι που έχετε δει ξανά; Αν ναι, τότε πού;
Καταγράφονται οι απαντήσεις των παιδιών και μέσα από τη συζήτηση προκύπτει ότι κάποια ζώα που απεικονίζονται στις εικόνες τα εκτρέφει ο άνθρωπος στο φυσικό τους περιβάλλον ενώ κάποια άλλα τα εκτρέφει κλεισμένα σε κλουβιά σε εκτροφεία-βιομηχανικές μονάδες παραγωγής ζώων.
-Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Γιατί νομίζετε ότι ο άνθρωπος επιλέγει να εκτρέφει τόσα πολλά ζώα μέσα στα εκτροφεία;
-Τι επιπτώσεις νομίζετε ότι έχει αυτό για τα ζώα;
Μέσα από διεξοδική συζήτηση εισάγεται μια καινούργια έννοια «υπερκαταναλωτισμός των ζωικών προϊόντων από τον άνθρωπο.και συμπεραίνουμε ότι αυτός ο υπερκαταναλωτισμός οδήγησε τον άνθρωπο στην ανάγκη να δημιουργήσει εκτροφεία για τη μαζική παραγωγή των προϊόντων.

 

2.Οι μαθητές/τριες παρακολουθούν ένα ολιγόλεπτο βίντεο που προβάλλει ο/η εκπαιδευτικός για την εισαγωγή νέων γνώσεων σχετικά με την εκτροφή των ζώων σε βιομηχανικές μονάδες και τις συνθήκες που επικρατούν σ’ αυτές. 

 Ο/Η εκπαιδευτικός κατά διαστήματα σταματάει τη ροή του βίντεο για να γίνει σχολιασμός από τα παιδιά σχετικά με αυτά που προβάλλει. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να διατυπώσουν τις απόψεις τους και να τις αιτιολογήσουν. Μέσα από τη διατύπωση διαφορετικών απόψεων και τις γνωστικές συγκρούσεις που θα προκύψουν, επιδιώκεται η γνωστική ανάπτυξη των μαθητών.

Στη συνέχεια παίζουν ένα παιχνίδι ρόλων με τίτλο «Αν είχαν φωνή τα ζώα, τι θα μας έλεγαν;».

Εάν υπάρχει η δυνατότητα μπορεί να βιντεοσκοπηθεί το παιχνίδι ρόλων για να αξιοποιηθεί στην περιγραφική αξιολόγηση. Εναλλακτικά, μπορείτε να δώσετε και το παρακάτω φύλλο εργασίας προκειμένου να καταγραφούν οι απαντήσεις των παιδιών και να μπουν στο portfolio του παιδιού.

Σας παρουσιάζουμε τις απαντήσεις των παιδιών κατηγοριοποιημένες ανάλογα με το ζωάκι που επέλεξαν με συννεφογράμματα Wordart!

 

Το γουρούνι χρειάζεται...

 

 

 Η κοτούλα χρειάζεται...

  

 

Η αγελάδα χρειάζεται...

 

Με αφορμή το παιχνίδι ρόλων οι μαθητές/τριες αναρωτιούνται «Μήπως και τα ζώα έχουν δικαιώματα»; 

 Στο τέλος του εργαστηρίου γίνεται αξιολόγηση από τα ίδια τα παιδιά.

 

 5ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Και τα ζώα έχουν δικαιώματα

 1.Ο/Η εκπαιδευτικός στην ολομέλεια θέτει τον εξής προβληματισμό στους μαθητές/τριες: Έχουν τα ζώα εκτροφής δικαιώματα σε μια καλύτερη ζωή και σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης; Τι νομίζετε;

Αφού ακουσθούν όλες οι ιδέες, οι απόψεις των μαθητών/τριών ο/η εκπαιδευτικός τους παρουσιάζει οπτικοποιημένο το κείμενο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων, εστιάζοντας στα άρθρα του κειμένου σχετικά με την υπερκμετάλλευση των ζώων εκτροφής από τον άνθρωπο.

Υπέροχες εικόνες για την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Ζώων μπορείτε να βρείτε στo kinderella.gr πατώντας ΕΔΩ

 

Τα παιδιά έφτιαξαν τη δική τους αφίσα για τα δικαιώματα των ζώων!

 

 Μετά την παρουσίαση της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων των Ζώων, οι μαθητές/τριες καλούνται να απαντήσουν στα ερωτήματα:

-Γιατί πιστεύετε ότι η Διεθνής Ένωση Δικαιωμάτων των Ζώων και οι άλλες φιλοζωικές οργανώσεις σκέφτηκαν ότι ήταν σημαντικό να καταγράψουν αυτά τα δικαιώματα των ζώων;
-Γνωρίζετε φιλοζωικές οργανώσεις, φορείς της τοπικής κοινωνίας, που παλεύουν για να εξασφαλίσουν στα ζώα τα δικαιώματα τους; Πώς θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε μαζί τους;
Ο/Η εκπαιδευτικός καταγράφει όλες τις απόψεις των παιδιών και τα βοηθά να βρουν κάποιους φορείς που θα μπορούσαν να συνεργαστούν. Τα παιδιά αποφασίζουν να τους στείλουν μια πρόσκληση για να τους καλέσουν στο σχολείο τους.

2. Ο κάθε μαθητής/τρια καλείται να απεικονίσει με μια ζωγραφιά κάποιο δικαίωμα. 

 

Στη συνέχεια το παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης και αποφασίζουν όλοι να δημιουργήσουν με τα έργα τους ένα βιβλίο για τα δικαιώματα των ζώων εκτροφής. Εναλλακτικά μπορούν να το δημιουργήσουν ψηφιακά με το δωρεάν on line πρόγραμμα δημιουργίας παιδικών βιβλίων my story book. Το δικό μας θα το βρείτε ΕΔΩ

Στο τέλος του εργαστηρίου γίνεται αξιολόγηση από τα ίδια τα παιδιά απαντώντας σε ενδεικτικές ερωτήσεις του/της εκπαιδευτικού όπως:

 -Τι σου άρεσε περισσότερο σ’ αυτό το εργαστήριο και γιατί;
-Τι δεν σου άρεσε και τόσο;
- Μπορείτε να μας πείτε τρεις λέξεις που θα θυμόσαστε από αυτό το εργαστήριο;
-Τι έμαθα, τι θα άλλαζα;

 

 6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Αναλαμβάνουμε δράση

1. Στην ολομέλεια ο/η εκπαιδευτικός θέτει τον προβληματισμό:. «Τι νομίζετε ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε όλοι εμείς, για να υπερασπισθούμε τα δικαιώματα των ζώων εκτροφής;»

Με την τεχνική της ιδεοθύελλας οι μαθητές/τριες αποφασίζουν να προβούν σε μια καμπάνια με στόχο να ενημερώσουν τους γονείς τους, τους συμμαθητές τους από τη διπλανή τάξη, τους μαθητές/τριες άλλων νηπιαγωγείων και την τοπική κοινωνία για την υπερεκμετάλλευση των ζώων εκτροφής από τον άνθρωπο και να ευαισθητοποιηθούν ώστε να μετριάσουν την υπερκατανάλωση των ζωικών προϊόντων αλλάζοντας τις διατροφικές τους συνήθειες.

2.Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες και η κάθε ομάδα επιλέγει τον τρόπο της ενημέρωσης. Αποφασίζουν να δημιουργήσουν: α) αφίσα β) ψηφιακή αφίσα, γ) ένα ηχητικό μήνυμα για να το στείλουν στο ραδιοφωνικό σταθμό του τόπου τους. 

Εμείς επιλέξαμε να φτιάξουμε ένα συνεργατικό τραγούδι! Το κάθε παιδί σκέφτηκε και ζωγράφισε έναν στίχο, το μελοποιήσαμε και με τη βοήθεια της Τεχνητής Νοημοσύνης το ενορχηστρώσαμε και σας το παρουσιάζουμε με μεγάλη μας χαρά!

3.Οι μαθητές/τριες ανα δύο στη γωνιά του Υπολογιστή αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο για φορείς της περιοχής τους, εθελοντικές οργανώσεις που θα τους υποστηρίξουν στην επιτυχία του προγράμματος και θα αναπτύξουν συνεργασίες.

Στο τέλος του εργαστηρίου γίνεται αξιολόγηση από τα ίδια τα παιδιά απαντώντας σε ενδεικτικές ερωτήσεις του/της εκπαιδευτικού, όπως:

-Τι σου άρεσε περισσότερο σ’ αυτό το εργαστήριο και γιατί;
-Τι δεν σου άρεσε και τόσο;
-Ποιες δυσκολίες συναντήσατε και τι κάνατε γι’ αυτό;
-Τι ήταν αυτό που κάνατε όλοι και βοήθησε να ολοκληρώσετε το έργο σας; Τι σας εμπόδισε;
-Τι θα θυμάμαι από αυτό το εργαστήριο;

 7ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Αξιολόγηση-Αναστοχασμός

 1. Συζήτηση στην ολομέλεια και δημιουργία του τελικού εννοιολογικού χάρτη με στόχο την καταγραφή και τεκμηρίωση της νεοαποκτηθείσας γνώσης των παιδιών. 

Αρχικός εννοιολογικός χάρτης

Τελικός εννοιολογικός χάρτης

 Η σύγκριση των εννοιολογικών χαρτών (αρχικών και τελικού) κινητοποιούν τις μεταγνωστικές διεργασίες μέσω του αναστοχασμού. Οι μαθητές/τριες αναστοχάζονται σχετικά με την πορεία της διαδικασία της μάθησης τους, τον εμπλουτισμό των πρότερων γνώσεων τους και αξιολογούν τη συνεισφορά τους στη μαθησιακή διαδικασία. Αξιοποιούμε τη ρουτίνα σκέψης: «Τότε Νόμισα – Τώρα ξέρω».

2. Οι μαθητές/τριες οργανώνουν μια έκθεση των ατομικών και ομαδικών τους εργασιών που προέκυψαν από τα εργαστήρια με καλεσμένους τους γονείς και τους συμμαθητές τους από όμορα σχολεία.

3. Οι μαθητές/τριες αναστοχάζονται επί της διαδικασίας. Γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια για όλα αυτά που μάθαμε στα εργαστήρια: 

-Τι σου άρεσε περισσότερο σ’ αυτά τα εργαστήρια και γιατί;
-Τι δεν σου άρεσε και τόσο;
-Ποιες δυσκολίες συνάντησες και τι έκανες γι’ αυτό;
-Τι ήταν αυτό που κάνατε όλοι και βοήθησε να ολοκληρώσεις το έργο σου;
-Τι σε εμπόδισε;
- Τι έμαθα;
- Τι θα άλλαζα;
-Τι θα θυμάμαι από αυτά τα εργαστήρια;