Φύλλα εργασίας για το 2024

 Ένας νέος χρόνος ξεκινά κι από Δευτέρα επιστρέφουμε όλοι στις τάξεις μας και στα σχολειά μας! 

Ας ελπίσουμε ότι θα είναι 2024 φορές καλύτερος από τον προηγούμενο! 

Καλή και δημιουργική χρονιά σε όλους μας!

 

 

Σε μια ρώγα από σταφύλι - Υλικό και δράσεις για το Εργαστήριο Δεξιοτήτων (προσαρμοσμένο στις ανάγκες του νηπιαγωγείου)

 1ο βιωματικό εργαστήριο - Οι φίλοι μου κι εγώ

• Ας γνωριστούμε

Ο/η εκπαιδευτικός καλωσορίζει τα παιδιά στο εργαστήρι “Σε μια ρώγα από σταφύλι”. Τα παιδιά κάθονται σε δυάδες με ένα άτομο, το οποίο δεν γνωρίζουν καλά και δεν έχουν ξαναμιλήσει πολύ. Συζητάνε στις δυάδες μεταξύ τους με σκοπό να μάθουν πράγματα ο ένας για τον άλλο, όπως για το αγαπημένο τους φαγητό, για τις απογευματινές δραστηριότητές τους, για την οικογένειά τους κ.λ.π. Στη συνέχεια, το κάθε παιδί από την κάθε δυάδα παρουσιάζει το άλλο παιδί με το οποίο συζήτησε, αναφέροντας κάποια πράγματα που έμαθε την ώρα που συζητούσαν. Ένα φύλλο εργασίας μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να οργανώσουν τις σκέψεις τους και να παρουσιάσουν καλύτερα τον νέο τους φίλο!

Ακολούθως, τα παιδιά κάθονται σε κύκλο, ο/η εκπαιδευτικός τα εισάγει στην έννοια της φιλίας και τα παιδιά συζητούν για το τι είναι φίλοι. 

 

Η ομάδα συζητά για το πρόγραμμα που θα ακολουθήσει και το τι θα μάθουν. Ο/η εκπαιδευτικός τους εξηγεί ότι είναι απαραίτητο να λειτουργούν σαν ομάδα και να έχουν μεταξύ τους εμπιστοσύνη, όπως συμβαίνει με τη Φιλία. Γι αυτό το λόγο, χρειάζεται να προσδιορίσουν κάποιους κανόνες, τους οποίους τα μέλη της ομάδας πρέπει να ακολουθούν. Τα παιδιά προτείνουν και επιλέγουν ποιοι θα είναι οι κανόνες για να λειτουργήσει καλύτερα η ομάδα στο πρόγραμμα

 

τους καταγράφουν στον πίνακα και στη συνέχεια σε ένα χαρτόνι με διαφορετικά χρώματα και με τίτλο “Κανόνες Ομάδας”. Οι κανόνες θα μπορούσαν να είναι όπως οι παρακάτω: “Είμαστε ευγενικοί με τους άλλους”, “Ακούμε προσεκτικά τους άλλους και δεν διακόπτουμε”, κλπ. 

 

Στο τέλος, τα παιδιά συμπληρώνουν ατομικά το φύλλο αυτοαξιολόγησης για να αξιολογήσουν τις γνώσεις, τα συναισθήματα και τις στάσεις τους πάνω στη Φιλία.

• Μπερδέματα και ξεμπερδέματα

Όλα τα παιδιά κάθονται σε κύκλο και το πρώτο στη σειρά παιδί παίρνει ένα κουβάρι νήμα (θα μπορούσε εναλλακτικά να πάρει μία μικρή μπάλα). Το πρώτο παιδί κρατάει την άκρη του νήματος και πετάει το κουβάρι σε ένα άλλο παιδί, λέγοντας κάτι που του αρέσει γι αυτό το παιδί, ένα κοπλιμέντο, γιατί είναι καλός φίλος ή γιατί τον/την συμπαθεί. Το επόμενο παιδί συνεχίζει κρατώντας ένα σημείο από το νήμα, και πετάει το κουβάρι σε ένα άλλο παιδί, μέχρι να συμμετάσχουν όλοι. Κάθε παιδί χρειάζεται να επιλέγει κάθε φορά από τα παιδιά που δεν έχουν παίξει. Έτσι δημιουργείται ένας ιστός που συνδέει όλα τα παιδιά και τα παιδιά συνεργάζονται, ώστε να μαζέψουν πάλι το νήμα στο κουβάρι. Ο/η εκπαιδευτικός χρειάζεται να είναι έτοιμος να δώσει ιδέες και θετικές προτάσεις στην περίπτωση που κάποια παιδιά δυσκολεύονται να σκεφτούν κάτι θετικό για τους συνομηλίκους τους. Για να μπορέσουν τα παιδιά να ξεμπερδευτούν, χρειάζεται να υπάρχει συνεργασία και συντονισμός των κινήσεών τους. Στο τέλος, συζητάνε όλοι στην ολομέλεια τι μάθανε από αυτή την άσκηση. Τι έπρεπε να κάνουν τα παιδιά για να καταφέρουν να στήσουν τον ιστό και στη συνέχεια να τον ξελύσουν;

 

 2ο βιωματικό εργαστήριο - Το παγκάκι της φιλίας

•  Το παγκάκι της φιλίας

Τα παιδιά αρχικά παρακολουθούν μία μικρού μήκους ταινία για ένα αγόρι που πήγε σε ένα καινούργιο σχολείο. Η δραστηριότητα αυτή έχει σκοπό να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για τη μοναξιά και τις επιπτώσεις της στην ψυχολογία των ανθρώπων. 

Στη συνέχεια συζητούν στην ολομέλεια πάνω στην ταινία που μόλις είδαν. Ενδεικτικά ερωτήματα: Πώς αισθάνεται το αγόρι; Πώς συμπεριφέρονται οι μαθητές και οι μαθήτριες απέναντι στο αγόρι; Τι συμβαίνει στο τέλος; Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί στα παιδιά ότι το παγκάκι στην άκρη της σχολικής αυλής έχει μία πινακίδα πάνω του, η οποία ονομάζει το μέρος ως “στάση φιλίας” [friendship stop]. Όταν ένας μαθητής ή μαθήτρια νιώθει μόνος/η μπορεί να καθίσει σε αυτό το παγκάκι και αυτό αποτελεί σήμα για τα υπόλοιπα παιδιά, ότι ένα παιδί νιώθει μόνο του. Τα υπόλοιπα παιδιά πλησιάζουν το παιδί, συζητούν μαζί του, του κάνουν παρέα ή ακόμα το εντάσσουν στο παιχνίδι τους. Πώς τους φαίνεται αυτή η ιδέα; θα ήθελαν να την εφαρμόσουν στο σχολείο τους; Πιστεύουν ότι χρειάζεται σε κάποια παιδιά; Θα βοηθήσουν και με ποιο τρόπο;

Στο τελευταίο μέρος της δραστηριότητας, τα παιδιά με τον/την εκπαιδευτικό μεταβαίνουν στην αυλή του σχολείου. Εκεί αποφασίζουν και επιλέγουν ένα χώρο, όπου μπορεί ένας μαθητής ή μία μαθήτρια να καθίσει (ένα παγκάκι, ένα σημείο κάτω από ένα δέντρο κ.α.). Χρησιμοποιούν τα νήματα και διακοσμούν το σημείο τυλίγοντας και δένοντας διαφορετικά νήματα σε διάφορα σημεία από το παγκάκι ή στο σημείο που θα επιλέξουν. Θα μπορούσαν να δημιουργήσουν και μία ταμπέλα “παγκάκι φιλίας” και μπορούν να φτιάξουν κι ένα παγκάκι φιλίας και μέσα στην τάξη!

Τέλος, τα παιδιά διερευνούν τρόπους για το πώς θα μεταφέρουν το μήνυμα για το “παγκάκι της φιλίας” στην υπόλοιπη σχολική κοινότητα. Αποφασίζουν για τις δράσεις που θα αναλάβουν (π.χ. ενημέρωση των υπόλοιπων παιδιών του σχολείου την ώρα της πρωινής προσέλευσης) και συμφωνούν να υποστηρίξουν το εγχείρημα.

•  Η σούπα της Φιλίας

Τα παιδιά καλούνται με τη μέθοδο της ιδεοθύελλας να προτείνουν τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους καλούς φίλους (π.χ. οι φίλοι υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο/υποστήριξη, είναι ευγενικοί μεταξύ τους/ευγένεια, παίζουν μαζί, γέλιο κ.α.), τα οποία ο/η εκπαιδευτικός σημειώνει στον πίνακα. Στη συνέχεια, το κάθε παιδί συμπληρώνει το 1ο φύλλο εργασίας, αποφασίζοντας πόσο σημαντικό είναι κάθε χαρακτηριστικό της φιλίας και τι χρειάζεται για να δημιουργηθεί μία επιτυχημένη σούπα της φιλίας. Τα παιδιά συγκρίνουν τις συνταγές τους στην ολομέλεια και ακολουθεί συζήτηση.

 

 3ο βιωματικό εργαστήριο - Σε μια ρώγα από σταφύλι

 

Τρωγοπίνοντας και χορεύοντας σαν σπουργίτες

Στην αρχή του εργαστηρίου, ο/η εκπαιδευτικός ρωτάει τα παιδιά αν τις προηγούμενες μέρες υπήρξαν καλοί φίλοι με κάποιον και τι ακριβώς έκαναν. Επίσης, διερευνά κατά πόσο έχει αρχίσει να λειτουργεί το παγκάκι της Φιλίας και αν έχει μοιραστεί η ιδέα στην κοινότητα.

Στο μάθημα της Μουσικής, τα παιδιά μαθαίνουν να τραγουδούν το τραγούδι Τσιριτρό σε ποίηση του Ζαχαρία Παπαντωνίου και μουσική του Γιώργου Λαμπελέτ. 

Στη συνέχεια, τα παιδιά ζωγραφίζουν ένα πουλάκι σε μία κόλλα Α4 (βλ. ενδεικτικό πατρόν στο τέλος του προγράμματος). Αφού το χρωματίσουν και το κόψουν γύρω-γύρω με το ψαλίδι τους, κολλάνε στο κάτω μέρος ένα γλωσσοπίεστρο. Επιπλέον, σχεδιάζουν, χρωματίζουν και κόβουν μεγάλους κύκλους σαν ρώγες σταφυλιού (σε μέγεθος περίπου μισής σελίδας Α4).

Ο/η εκπαιδευτικός τοποθετεί σε διάφορα σημεία της αίθουσας τις «ρώγες σταφυλιού». Τα παιδιά, κρατώντας τα σπουργίτια που κατασκεύασαν, τραγουδούν (ή ακούν) και δραματοποιούν το περιεχόμενο του τραγουδιού Τσιριτρό. Μόλις ανακαλύπτουν μία ρώγα από σταφύλι, πλησιάζουν σαν ομάδα και «τρώνε» τη ρώγα. Χτυπάνε μύτες, κουνούν ουρές, τρωγοπίνουν, μεθούν, παραπατούν και αφήνουν γέλια και χαρούμενες φωνές.

Μετά τη μουσικοκινητική δραστηριότητα και σαν μέσο αποφόρτισης των μαθητών/τριών ξεκινάει μία συζήτηση στην ολομέλεια: Πώς αισθάνονται οι σπουργίτες; Γιατί είναι χαρούμενοι; Γιατί τα πουλάκια τρώνε όλα μαζί; Γιατί στο τέλος τραγουδούν; Τι συναισθήματα μας προκαλεί η Μουσική και το τραγούδι; Στους ανθρώπους αρέσει να τραγουδάνε στις παρέες; Τι τραγούδια λένε; Γιατί οι άνθρωποι χορεύουν; Πώς διασκεδάζουν με τους φίλους τους; Τους αρέσει που έχουν φίλους;

Τα παιδιά δημιουργούν ένα μεγάλο τραπέζι από θρανία και κάθονται γύρω-γύρω. Αναπαριστούν ένα χαρούμενο γεύμα με τους φίλους τους, στο οποίο θα μπορούσαν αρχικά να μοιράσουν μεταξύ τους φαγητά (π.χ. φρούτα, ένα ψωμί) ή να μιμηθούν ένα φαγοπότι. Σκέφτονται και μοιράζονται στην ομάδα αστείες ιστορίες που συνέβησαν στην τάξη τους. Αποφασίζουν ποιο τραγούδι θα ταίριαζε να τραγουδήσουν όλοι μαζί. Κάποια από τα παιδιά διαλέγουν να συνοδεύσουν το τραγούδι με μουσικά όργανα (π.χ. μικρά κρουστά), ενώ άλλα χτυπάνε παλαμάκια στον παλμό της μουσικής. Τραγουδάνε τα αγαπημένα τους τραγούδια με τη συνοδεία μουσικών οργάνων, ενώ μία ομάδα παιδιών χορεύει.

 

4ο βιωματικό εργαστήριο - Μοιράζομαι τα συναισθήματά μου

• Το σταφύλι των συναισθημάτων

Ο/η εκπαιδευτικός εισάγει τα παιδιά στη θεματική του εργαστηρίου που είναι τα συναισθήματα. Η ομάδα απαντάει σε ερωτήματα αφόρμησης, όπως τι είναι τα συναισθήματα; ποια είναι τα συναισθήματα; έχουν σημασία στη φιλία και στις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους; πώς αναγνωρίζουμε τι νιώθουμε εμείς και οι άλλοι;

Στη συνέχεια, τα παιδιά θα παίξουν με τη βοήθεια του προτζέκτορα ή διαδραστικού πίνακα ένα ψηφιακό παιχνίδι από το φωτόδεντρο που θα τα εισάγει στην αντίληψη και αναγνώριση των βασικών συναισθημάτων (χαράς, λύπης, φόβου, θυμού, ηρεμίας), τα οποία μεταδίδονται μέσω των εκφράσεων του προσώπου και της μουσικής και συγκεκριμένα το εκπαιδευτικό παιχνίδι “Αναγνωρίζω τα συναισθήματα”. Επιπλέον, τα παιδιά μπορούν να εισαχθούν στην έννοια των πιο πολύπλοκων συναισθημάτων, όπως είναι η ζήλεια, η αγάπη, η περηφάνεια, κ.α. Μία ακόμα διάκριση των συναισθημάτων που μπορεί να διατυπωθεί είναι εκείνη σε θετικά (π.χ. ευτυχία) και αρνητικά (π.χ. θυμός).
Στη συνέχεια, τα παιδιά θυμούνται το τραγούδι τσιριτρό από το προηγούμενο εργαστήριο. Τώρα θα πάρουν λευκές κόλλες, θα κόψουν κύκλους (περίπου διαμέτρου 7 cm) σαν ρώγες σταφυλιού και θα ζωγραφίσουν μάτια και στόμα σαν emoticon, έτσι ώστε να απεικονίζουν ένα συναίσθημα.

 

Θα μπορούσαν να πάρουν ιδέες από μία καρτέλα με emoticons, όπως το σχετικό υλικό. Σε ένα κομμάτι χαρτί του μέτρου, ο/η εκπαιδευτικός έχει κολλήσει μία μεγάλη κληματίδα, κάτω από την οποία τα παιδιά θα κολλήσουν τις ρώγες που έφτιαξαν, σχηματίζοντας ένα σταφύλι, το σταφύλι των συναισθημάτων. Μπορούν να ξεχωρίσουν τι συναίσθημα εκφράζει κάθε ρώγα;

•  Μάντεψε πώς νιώθω

Η έκφραση συναισθημάτων είναι ένα επικοινωνιακό μέσο, όπως είναι οι λέξεις. Εκφράζουμε συναισθήματα και δίνουμε πληροφορίες στους άλλους για το τι χρειαζόμαστε. Τι χρειάζεται ένα παιδί που νιώθει λύπη; Πιθανώς χρειάζεται κάποιον/α να τον/την παρηγορήσει. Τι χρειάζεται ένα παιδί που νιώθει φόβο; Πιθανώς χρειάζεται κάποιον/α που θα τον/την κάνει να νιώσει ασφάλεια και θα διώξει τον κίνδυνο. Ο/η εκπαιδευτικός αφήνει αναποδογυρισμένες στο κέντρο της ομάδας τις καρτέλες του υλικού, ώστε κάθε παιδί να επιλέξει τυχαία από μία (χωρίς να δουν το περιεχόμενο τα υπόλοιπα παιδιά). Στη συνέχεια, κάθε παιδί προσπαθεί να εκφράσει με το πρόσωπό του το συναίσθημα της καρτέλας του και η υπόλοιπη ομάδα να βρει ποιο συναίσθημα αποτυπώνει. Ακολούθως, αποκαλύπτει στην ομάδα πώς αισθάνεται (σύμφωνα με την καρτέλα του) και επινοεί μία μικρή ιστορία που δικαιολογεί το συναίσθημά του (π.χ. Νιώθω χαρούμενος γιατί ο δάσκαλος μου είπε μπράβο για την εργασία μου). Τα υπόλοιπα παιδιά σκέφτονται και προτείνουν τι χρειάζεται το “χαρούμενο” παιδί και μία πιθανή απάντηση θα μπορούσε να είναι να μοιραστεί τη χαρά του με τους/τις φίλους/ες του.

 

5ο βιωματικό εργαστήριο - Μαθαίνω να συζητώ

•  Σπουργιτοκουβεντούλες

Η αφόρμηση της δραστηριότητας γίνεται με την υπενθύμιση των κανόνων της ομάδας που τα παιδιά έχουν καταγράψει στο πρώτο εργαστήριο. Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί ότι με παρόμοιο τρόπο υπάρχουν κανόνες και όταν συζητάμε και κάνουμε διάλογο. Μπορούν να σκεφτούν ποιους κανόνες ακολουθούμε όταν μιλάμε μεταξύ μας; Μερικοί κανόνες θα μπορούσαν να είναι “Δείχνουμε ενδιαφέρον και ακούμε προσεκτικά”, “Περιμένουμε τη σειρά μας για να μιλήσουμε, όταν ο συνομιλητής μας έχει ολοκληρώσει τη σκέψη του”, “Μιλάμε πάντα ευγενικά” κλπ. Επίσης, οι μαθητές/τριες σκέφτονται και προτείνουν τι δεν πρέπει να κάνουμε όταν συζητάμε με έναν άτομο. Για παράδειγμα, “Δεν πρέπει να κοιτάζουμε τα πόδια μας”, “Δεν πρέπει να διακόπτουμε”, κλπ. Τα παιδιά μπορούν να καταγράψουν τους κανόνες σε ένα χαρτί μέτρου και να τους κρεμάσουν σε ένα σημείο στην τάξη τους .

Στη συνέχεια, η ομάδα χωρίζεται σε δυάδες και η κάθε δυάδα παίρνει ένα ξυλάκι-σπουργίτι (από τις κατασκευές του τρίτου εργαστηρίου). Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί ότι για να μπορέσουμε να κάνουμε διάλογο, χρειάζεται οι συνομιλητές να περιμένουν τη σειρά τους και να μιλάνε μόλις τελειώνει ο συνομιλητής ή η συνομιλήτριά τους, χωρίς να διακόπτουν. Όταν κάποιος/α μιλάει θα κρατάει το ξυλάκι/σπουργίτι και θα το δίνει στο/στη συνομιλητή/συνομιλήτριά του μόλις ολοκληρώσει αυτό που έχει να πει. Κάθε δυάδα ξεκινάει να μιλάει για ένα θέμα που θέτει ο εκπαιδευτικός (π.χ. μία μέρα που ένιωσα φόβο, τι καιρό κάνει σήμερα, κ.α.) μπροστά στην ολομέλεια. Μόλις η δυάδα ολοκληρώσει τη σύντομη συνομιλία της, τα παιδιά της κάθε δυάδας δηλώνουν πώς εκτίμησαν ότι πήγε η κουβεντούλα τους. Τα υπόλοιπα παιδιά παρατηρούν αν ακολουθήθηκαν οι κανόνες και αν η συνομιλία ήταν ικανοποιητική.
Στο τέλος της δραστηριότητας, ο/η εκπαιδευτικός θέτει το ερώτημα πώς μπορεί ένα άτομο να μπει στην κουβέντα που έχουν δύο άλλα άτομα. Τα παιδιά προτείνουν τις ιδέες τους και τους γίνεται κατανοητό ότι δεν πρέπει να διακόπτουμε, αλλά να πλησιάζουμε τη δυάδα που μιλάει. Σε κάποια παύση της δυάδας, προσφέρουμε κι εμείς τις δικές μας σκέψεις στο θέμα που συζητείται. Ακολουθεί ένα παράδειγμα με μοντελοποίηση μιας παρόμοιας κατάστασης από μία δυάδα μαθητών και έναν ακόμα παιδί που προσπαθεί να μπει στην κουβέντα τους. Το εργαστήρι κλείνει με τη συμπλήρωση ενός φύλλου εργασίας από κάθε παιδί ατομικά αναφορικά με το ποιες συμπεριφορές είναι σωστές και ποιες όχι όταν βρισκόμαστε με άλλους ανθρώπους.

• Το σκέφτομαι ή το λέω;

Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί στα παιδιά ότι υπάρχουν περιπτώσεις που κάποια πράγματα τα λέμε στους φίλους μας και τους ανθρώπους δίπλα μας, ενώ κάποια άλλα τα σκεφτόμαστε, αλλά δεν τα λέμε, γιατί μπορεί να πληγώσουμε, να προσβάλλουμε και να στενοχωρήσουμε τους άλλους. Για παράδειγμα, δεν κάνουμε αρνητικά σχόλια και άσχημα πράγματα για την εμφάνιση κάποιου/ας ή για τη συμπεριφορά του/της, κουτσομπολιά και οτιδήποτε δεν θα θέλαμε να μας το πουν και σε εμάς τους ίδιους.
Τα παιδιά κόβουν με το ψαλίδι τους και κολλάνε σε ένα γλωσσοπίεστρο ένα χαρακτήρα (εγκέφαλο) που γράφει “Το σκέφτομαι” και ένα χαρακτήρα “ (στόμα) που γράφει “Το λέω” (βλ. υλικό). Ο/η εκπαιδευτικός τους διαβάζει προτάσεις όπως οι παρακάτω και τα παιδιά πρέπει να σηκώσουν το χαρακτήρα που ταιριάζει κάθε φορά. Σε κάθε πρόταση, γίνεται συζήτηση για το τι θα μπορούσαν εναλλακτικά να πουν οι μαθητές/τριες, εφ’ όσον πρόκειται για αρνητικό σχόλιο. Ο/η εκπαιδευτικός εξηγεί περαιτέρω ότι αυτά που λέμε πρέπει να είναι θετικές κρίσεις, βοηθητικά σχόλια, κοπλιμέντα, όχι προσωπικές ερωτήσεις, όχι σχόλια που μπορεί να προσβάλλουν τους άλλους. Άλλωστε, οι καλοί/ες φίλοι/ες ενδιαφέρονται πραγματικά και ειλικρινά για τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματα του φίλου τους και της φίλης τους, και όταν κάποια σκέψη τους μπορεί να πληγώσει το/η φίλο/η τους, είναι καλύτερα να μην την εκφράσουν. 

Σε επέκταση της δραστηριότητας τα παιδιά του πρωινού 2 έπαιξαν το παιχνίδι με τα μήλα! Αρχικά πήραμε 2 μήλα που μοιάζουν μεταξύ τους και ζητήσαμε από τα παιδιά να τα παρατηρήσουν πολύ καλά. Αφού τα κοιτάξανε καλά καλά, τα παιδιά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα δύο μήλα είναι σχεδόν ίδια, απλά το ένα είναι λίγο πιο κίτρινο και το άλλο λίγο πιο πράσινο. Η φλούδα και των δύο είναι ωραία και γυαλιστερή και φαίνονται πεντανόστιμα και ζουμερά!

 Στην ομάδα αποφασίζουμε ότι το ένα μήλο, το πιο πράσινο, θα το χαϊδέψουμε, θα το κρατάμε απαλά και θα του μιλήσουμε όμορφα... 

 

Ενώ το άλλο μήλο, το πιο κίτρινο, θα το χτυπήσουμε και θα του μιλήσουμε άσχημα για τις ανάγκες της δραστηριότητας...

Στη συνέχεια βάλαμε τα μήλα στο κέντρο της παρεούλας μας και τα παρατηρήσαμε πολύ καλά. Μοιάζουν να διαφέρουν τώρα; Τα παιδιά δεν εντόπισαν διαφορές, όπως και στην αρχή της δραστηριότητας. Παρατήρησαν πως το χρώμα τους δεν άλλαξε και η φλούδα τους εξακολουθούσε να είναι ωραία και γυαλιστερή.

Προτείναμε λοιπόν στα παιδιά να κόψουμε και τα δύο μήλα για να διαπιστώσουμε αν υπάρχουν διαφορές κάτω από την φλούδα... Οι διαφορές τώρα ήταν φανερές! Το μήλο που του φερθήκαμε όμορφο ήταν άσπρο και λαχταριστό, χωρίς σημάδια, ενώ το μήλο που του φερθήκαμε άσχημα είχε μαύρα σημάδια στον καρπό του...

Μετά από συζήτηση με τα παιδιά καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως όπως πληγώνεται το μήλο αλλά δεν το δείχνει στη φλούδα του, έτσι μπορεί να πληγώνονται και οι φίλοι μας... Μπορεί να μη φαίνονται τα σημάδια στο πρόσωπο ή το σώμα τους, αλλά σίγουρα υπάρχουν στην ψυχή τους!

 Στο κλείσιμο της δραστηριότητας, ο/η εκπαιδευτικός ρωτάει τα παιδιά αν βρήκαν δύσκολο το να εκτιμήσουν τις προτάσεις. Αν στο παρελθόν έχουν πληγώσει με τα λόγια τους κάποιο φίλο/η ή κάποιον άνθρωπο γενικότερα. Γιατί είναι σημαντικό καμιά φορά να κρατάμε τις σκέψεις μας για τον εαυτό μας; Υπάρχει κάποια περίπτωση που χρειάζεται να πούμε κάτι αρνητικό σε κάποιον/α φίλο/η μας;

 

6ο βιωματικό εργαστήριο - Ο Νταής του Ποντικοσχολείου μας

• Διαβάζουμε ένα παραμύθι

Ο/η εκπαιδευτικός διαβάζει στα παιδιά το παραμύθι Ο Νταής του Ποντικοσχολείου μας, δείχνοντας παράλληλα τις εικόνες του βιβλίου. Στη συνέχεια γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια και τίθενται ερωτήματα κατανόησης και εμβάθυνσης όπως τα παρακάτω:

Πώς συμπεριφέρεται ο Ροκανούλης και γιατί;
Πώς νιώθει ο Ροκανούλης;
Πώς συμπεριφέρεται ο Φάκας και γιατί;
Σας αρέσει η συμπεριφορά του Φάκα και του Ροκανούλη;
Πώς καταφέρνουν να πείσουν ο Ροκανούλης και ο Φάκας τους υπόλοιπους κατοίκους για την Ροκανούλα;
Τι θα μπορούσαν να κάνουν οι φίλοι της Ροκανούλας για να την προστατέψουν;
Τι έκανε η Ροκανούλα και άλλαξε τη συμπεριφορά του Ροκανούλη;
Πώς συνεργάστηκε η Ροκανούλα και ο Ροκανούλης για το καλό όλου του χωριού απέναντι στις κακές γάτες;
Τι νιώθουν στο τέλος η Ροκανούλα και ο Ροκανούλης μεταξύ τους;
Έχετε ποτέ γνωρίσει κανένα Ροκανούλη ή Ροκανούλα;
Τι είναι νταής και πώς συμπεριφέρεται;
Πώς πιστεύετε ότι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε έναν νταή;

Μετά τη συζήτηση πάνω στο παραμύθι, η ολομέλεια εστιάζει στο θέμα του εκφοβισμού. Ο εκπαιδευτικός εξηγεί στα παιδιά ότι ο εκφοβισμός (Bullying) συμβαίνει όταν ένα παιδί (ή μια ομάδα παιδιών) προσπαθεί σκόπιμα να πληγώσει σωματικά ή συναισθηματικά ένα άλλο παιδί, με αρνητικές πράξεις (κλωτσιές, σπρωξίματα, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση κ.α.) ή αρνητικά λόγια (βρισιές, κοροϊδίες, προσβολές, απειλές, ψεύτικες φήμες κ.α.). Πρόκειται για μια ενέργεια που γίνεται όχι μόνο μια φορά, αλλά συχνά. Για να ελεγχθούν τα μαθησιακά αποτελέσματα, τα παιδιά συμπληρώνουν ατομικά ένα φύλλο εργασίας πάνω στο ποια ενέργεια είναι εκφοβιστική.

Τα παιδιά ολοκληρώνουν τη δραστηριότητα δημιουργώντας ένα δικό τους χαρούμενο ποντίκι (σχετικό υλικό), το οποίο συμμετέχει σε μια γιορτή με την Ροκανούλα, τον Ροκανούλη και τα υπόλοιπα ποντίκια του Ποντικοσχολείου. Σκοπός των ποντικιών είναι να γιορτάσουν τη νίκη τους απέναντι στις κακές γάτες και τη φιλία τους. Τα παιδιά κόβουν τις φιγούρες τους, τις χρωματίζουν και δημιουργούν το υπόλοιπο χαρούμενο σκηνικό της γιορτής πάνω σε ένα χαρτί μέτρου, προσθέτοντας μουσικούς, μουσικά όργανα, φώτα, χορό, τραπέζια με φαγητά, χαρούμενες διακοσμήσεις κ.α.

• Ομάδες δράσης
  

Θυμάστε πώς συνεργάστηκαν στο τέλος του παραμυθιού τα ποντικάκια και νίκησαν τις κακές γάτες; Ο/η εκπαιδευτικός θυμίζει σύντομα την ιστορία του Ροκανούλη και της Ροκανούλας και μοιράζει τα παιδιά σε ομάδες των 4-5 παιδιών. Στη συνέχεια, καλεί τις ομάδες να σκεφτούν τρόπους αντιμετώπισης του εκφοβισμού σε ένα σχολείο που έχουν συμβεί πολλά άσχημα περιστατικά και υπάρχει μία ομάδα παιδιών που λειτουργούν ως νταήδες, εκφοβίζοντας άλλα παιδιά. Τι μέτρα θα πάρουν; Πώς θα αντιμετωπίσουν τους νταήδες και πώς θα βοηθήσουν τα παιδιά που εκφοβίζονται; Η κάθε ομάδα έχει στη διάθεσή της 10 λεπτά να συζητήσει και στο τέλος οι ομάδες παρουσιάζουν τις ιδέες τους στην ολομέλεια. Οι ιδέες καταγράφονται σε χαρτόνι και ακολουθεί σχετική συζήτηση.

Ο/η εκπαιδευτικός θέτει περαιτέρω ερωτήματα για τον τρόπο που συνεργάστηκαν τα παιδιά μεταξύ τους: Πώς λειτούργησαν οι ομάδες; Συνεργάστηκαν μεταξύ τους καλά; Ανταλλάξανε ιδέες; Υπήρχαν διαφωνίες και αν ναι πώς τις έλυσαν; Ανέλαβε κάποιο μέλος της ομάδας να συντονίσει τη συζήτηση; Τι θα μπορούσε να βελτιωθεί; Τους άρεσε αυτή η εμπειρία;

7ο βιωματικό εργαστήριο -Εγώ κι εσύ μαζί!

• Ημερολόγιο συναισθημάτων

Το εργαστήριο ανοίγει με το τραγούδι “Εγώ κι εσύ μαζί”. 

Τα παιδιά μαθαίνουν το τραγούδι και το τραγουδούν. Γιατί μιλάει το τραγούδι; Τους αρέσει; Έχουν δει την ταινία Toy story; θυμούνται άλλες ταινίες με θέμα τη φιλία; Έχουν δει ποτέ ταινία στο σινεμά με κάποιον/α φίλο/η τους; Πώς ήταν η εμπειρία τους;

 Το εργαστήριο δίνει χώρο για να γίνει συζήτηση πάνω στην πρόσφατη πανδημία, καθώς η καθημερινότητα όλης της κοινότητας επηρεάστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις συνέπειες των μέτρων υγιεινής και κοινωνικής αποστασιοποίησης. Συν τοις άλλοις, η πανδημία συνοδεύτηκε από το κλείσιμο των σχολείων και την πρωτόγνωρη για όλους εμπειρία της επείγουσας απομακρυσμένης διδασκαλίας μέσω πλατφορμών τηλεκπαίδευσης. Τα παιδιά μπορούν να ακούσουν και να συζητήσουν πάνω στο τραγούδι του Αλκίνοου Ιωαννίδη που προέκυψε μέσα από τη συγκυρία της υγειονομικής συνθήκης. Τι τους έλειψε; Τους έλειψαν οι φίλοι τους και η επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, της τηλεκπαίδευσης και του κλεισίματος των σχολείων; Πώς επηρέασε την καθημερινή επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους η χρήση μάσκας; Γιατί ο τίτλος του τραγουδιού είναι “Μαζί ξανά”; Τι εύχεται ο τραγουδιστής;

 

Ο/η εκπαιδευτικός ενημερώνει ότι πρόκειται για την τελευταία συνάντηση πάνω στη θεματική Σε μια ρώγα από σταφύλι. Είναι, λοιπόν, η ώρα να αναστοχαστούν και να θυμηθούν τι έμαθαν από το πρόγραμμα, τι τους άρεσε και τι δεν τους άρεσε. Στη συνέχεια οι μαθητές και οι μαθήτριες συμπληρώνουν ένα φύλλο εργασίας, όπου καταγράφουν μία στιγμή από το πρόγραμμα που ένιωσαν χαρά, μία στιγμή που ένιωσαν λύπη, μία στιγμή που ένιωσαν θυμό και μία στιγμή που ένιωσαν ένα άλλο οποιοδήποτε συναίσθημα. Πρόκειται για ένα είδος ημερολογίου συναισθημάτων.

Ακολούθως, τα παιδιά βλέπουν μία μικρή μήκους ταινία με θέμα τη φιλία (SOAR - Short Film by Alyce Tzue)

Η ολομέλεια συζητά πάνω στην ταινία: ποια ήταν η πλοκή της ταινίας; Τους άρεσε; Ποια συναισθήματα αναγνώρισαν στους πρωταγωνιστές; Παρατήρησαν ότι οι χαρακτήρες δεν μιλούσαν; Είχαν πρόβλημα να καταλάβουν την πλοκή; Τι ρόλο έπαιζαν οι διαφορετικοί ήχοι και η μουσική στην κατανόηση της πλοκής της ιστορίας; Πώς αναπτύχθηκε η σχέση των δύο πρωταγωνιστών;

Στο τέλος της δραστηριότητας, τα παιδιά ξανασυμπληρώνουν το αρχικό φύλλο αυτοαξιολόγησης, συμπληρώνουν το τελικό φύλλο αξιολόγησης του προγράμματος και της πρωτοβουλίας τους “Παγκάκι της φιλίας”. Ακολούθως συζητούν στην ομάδα τις σκέψεις τους και τα συναισθήματά τους. Το εργαστήρι κλείνει με το τραγούδι “Εγώ κι εσύ μαζί”.

Οι μικροί Εξερευνητές - Εργαστήρι Δεξιοτήτων STEΑM

 

 1ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Εξερευνούμε τα μνημεία

Βασική επιδίωξη: Η ενεργοποίηση των μαθητών για τη συμμετοχή τους στη διερεύνηση του θέματος και η καταγραφή των γνωστικών δυνατοτήτων και δυσκολιών.
Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές: Γλώσσα, Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) Διάρκεια: 3 διδακτικές ώρες

1η Δραστηριότητα: Ψυχολογικής και γνωστικής προετοιμασίας. 

Με αφορμή το παρακάτω γράμμα που έρχεται στην τάξη, με το οποίο η αποστολέας, παροτρύνει τους μαθητές να συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι ανακάλυψης και εξερεύνησης μνημείων της Ευρώπης, ανιχνεύονται και αποτιμώνται οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών για τα μνημεία. 

  Αξιοποιείται η ιδεοθύελλα και οι ερωτοαποκρίσεις για να καταγραφούν σε ιστόγραμμα οι πρώτες ιδέες και γνώσεις των μαθητών για τα μνημεία (project based learning). Ο εκπαιδευτικός αξιοποιεί τη ρουτίνα σκέψης Γέφυρα 3-2-1 για να εκμαιεύσει τις προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών για το θέμα των μνημείων. Θα γίνει η καταγραφή τους σε ιστόγραμμα και η έναρξη της έρευνας με συγκεκριμένους άξονες αναζήτησης πληροφοριών και στοιχείων, αξιοποιώντας την μεθοδολογική προσέγγιση project based learning.

Ενδεικτικές ερωτήσεις:

• «Πείτε μου τρεις λέξεις που σας έρχονται στο μυαλό ακούγοντας τη λέξη μνημεία;»

• «Τι νομίζετε ότι είναι τα μνημεία. Σκεφτείτε λίγο και διατυπώστε δύο ερωτήσεις για τα μνημεία»

• «Έχετε δει κάπου εδώ γύρω ένα μνημείο; Εάν ναι που;»

• «Από όσα έχετε δει, ένα μνημείο με τι μοιάζει;»

Οι μαθητές διατυπώνουν τις ιδέες τους και ενδεικτικοί άξονες διερεύνησης, οι οποίοι προκύπτουν από το ιστόγραμμα αφορούν π.χ. στο «γιατί υπάρχουν, πότε και πως κατασκευάζονται, ποια είναι η ιστορία και η πολιτισμική αξία τους κ.ά.»

 Αποτυπώνονται εικαστικά (ζωγραφική) οι πρώτες αναπαραστάσεις των μαθητών για τα μνημεία.

2η Δραστηριότητα: Έναρξη της έρευνας. 

Ενισχύονται τα κίνητρα των μαθητών για συνεργασία σε ομάδες και περαιτέρω δραστηριοποίηση με την ενεργή εμπλοκή τους στην έρευνα για τα μνημεία, μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών μέσων (εκπαιδευτικές ιστοσελίδες, εικόνες, βίντεο), ταξιδιωτικών εντύπων και φωτογραφιών. Ενημερώνονται οι γονείς για να συμβάλλουν στην έρευνα. 

Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι σημαντικός γιατί οργανώνει, συντονίζει και καθοδηγεί, φροντίζει ώστε όλοι οι μαθητές να κατανοούν τον κοινό στόχο της έρευνας και βοηθά στη διανομή των ρόλων μέσα στην ομάδα. Διατηρεί σε όλη τη διάρκεια της δράσης των παιδιών το ρόλο του παρατηρητή. Ενισχύει την έρευνα των μαθητών με συχνές ανατροφοδοτήσεις. Ενδιαφέρεται για τη συμμετοχή όλων των μαθητών στη φάση της διερεύνησης, αξιοποιεί τα σχόλια των μαθητών και αξιολογεί το βαθμό στον οποίο συνεργάζονται μέσα στην ομάδα και τον τρόπο επίλυσης των διαφορών που ανακύπτουν. Eνισχύει την κριτική σκέψη των παιδιών με τις κατάλληλες ερωτήσεις.
Ενδεικτικές ερωτήσεις:

• «Τι χρειάζεται να ξέρουμε για τα μνημεία;»
• «Πού μπορείτε να μάθετε περισσότερα;»
• «Ποιος μπορεί να μας δώσει πληροφορίες;»
• «Πώς μπορούμε να καταγράψουμε αυτές τις πληροφορίες;».

Οι μαθητές μικρής ηλικίας, όπως είναι του Νηπιαγωγείου και της Α΄τάξης του Δημοτικού, έχουν τη δυνατότητα με τη διαμεσολάβηση του εκπαιδευτικού να γνωρίσουν τη λειτουργία της αναζήτησης σε έναν φυλλομετρητή του υπολογιστή της τάξης. Αναζητούνται οι λέξεις κλειδιά που θα δώσουν πληροφορίες για τα μνημεία. Οι μαθητές εξοικειώνονται με τη πληκτρολόγηση λέξεων κλειδιών που αντιγράφουν από καρτέλες. Το υλικό εκτυπώνεται ή αποθηκεύεται σε ψηφιακούς φακέλους με τη συμμετοχή των μαθητών, οι οποίοι εξοικειώνονται με τις λειτουργίες «Επιλογή», «Αντιγραφή», «Εκτύπωση», «Αποθήκευση», μέσω των συμβόλων τους στη γραμμή εργαλείων. Οι μαθητές φέρνουν στην τάξη υλικό που έχουν συλλέξει με τη βοήθεια της οικογένειας τους.

 3η Δραστηριότητα: Ταξινόμηση του υλικού σε κατηγορίες με κριτήρια που προκύπτουν από την παρατήρηση και τη σύγκριση

 (π.χ. χρονική περίοδος κατασκευής, χώρος και χώρα στην οποίο βρίσκεται το μνημείο, υλικά κατασκευής, κ.ά.). Παρουσίαση του υλικού σε ψηφιακό μέσο με πολυτροπικά κείμενα, τα οποία δημιουργούν οι μαθητές σε ομάδες, αξιοποιώντας δικές τους εικαστικές αναπαραστάσεις των μνημείων, εικόνες, λεζάντες, ηχητικά μηνύματα κ.ά. (ενδεικτικά με power point, lino, padlet).

Κάθε ομάδα παρουσιάζει το υλικό που έχει συγκεντρώσει και πληροφορεί την ολομέλεια για την πορεία της διερεύνησης. Οι υπόλοιπες ομάδες παροτρύνονται να συμμετέχουν στη συζήτηση και να διατυπώσουν ερωτήματα:

• «Πόσο εύκολο ήταν να συλλέξετε τις πληροφορίες; 
• Πώς θα αξιοποιήσετε τα δεδομένα;»

Ο εκπαιδευτικός θέτει τον προβληματισμό:

• «Ποιες πηγές και πόρους αξιοποιήσατε; 
• Οι επιστήμονες όταν κάνουν έρευνες, πώς επεξεργάζονται τόσες πληροφορίες, τι σκέφτεστε να κάνουμε με όλα αυτά τα στοιχεία για να μπορούμε εύκολα να τα αξιοποιήσουμε; 
• Μήπως θα μπορούσαμε να κάνουμε μικρές ομαδούλες με πληροφορίες που έχουν ομοιότητες; Ποιες θα μπορούσαν να δημιουργηθούν;». 

Οι μαθητές εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο τους με λέξεις που χαρακτηρίζουν το ψηφιακό υλικό, όπως «πηγές», «πόροι» και προτείνουν τρόπους ομαδοποίησης και συλλογικής παρουσίασης του υλικού με πολυτροπικά κείμενα, τα οποία δημιουργούν σε ομάδες, αξιοποιώντας δικές τους εικαστικές αναπαραστάσεις των μνημείων, εικόνες, λεζάντες, ηχητικά μηνύματα κ.ά. (ενδεικτικά με power point, lino, padlet).

 4η Δραστηριότητα: Εννοιολογικός χάρτης. 

Σε ομαδικό επίπεδο αποτιμώνται οι γνωστικές δυνατότητες και δυσκολίες των μαθητών με τη δημιουργία του 1ου ψηφιακού εννοιολογικού χάρτη για τα μνημεία (ενδεικτικά με coggle, Kidspiration). Δημιουργείται ο πρώτος εννοιολογικός χάρτης με τις πρώτες ιδέες των παιδιών για τα μνημεία. Τα παιδιά προτείνουν για τη συμπλήρωση του λέξεις, εικόνες, κατηγορίες (π.χ. μνημεία περίεργα, αρχαία μνημεία … κ.ά.). Έχουν τη δυνατότητα να πειραματιστούν και να δημιουργήσουν έναν εννοιολογικό χάρτη σε διαδικτυακή εφαρμογή με κεντρικό κόμβο και να προσθέτουν υποκόμβους

 

 

2ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Αναγνωρίζουμε τα μνημεία

Βασική επιδίωξη: να συνεργαστούν οι μαθητές για την επίλυση γρίφων, αξιοποιώντας τη μεθοδολογική προσέγγιση του Endutainment (Ψυχαγωγική Εκπαίδευση).
Εμπλεκόμενες περιοχές: Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.), Μαθηματικά, Γλώσσα.
Διάρκεια: 4 διδακτικές ώρες

1η Δραστηριότητα: Γνωριμία με το επάγγελμα του ξεναγού. 

Στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο έρχεται το παρακάτω ηχογραφημένο μήνυμα (voki) για τους μαθητές, μέσω του οποίου γίνεται η γνωριμία με την αποστολέα του γράμματος, την Αφροδίτη, η οποία είναι ξεναγός και είναι μια ομιλούσα μορφή avatar. Για να δείτε το μήνυμα πατήστε ΕΔΩ

Παροτρύνει τους μαθητές μέσα από μια σειρά διαδικασιών επίλυσης ασκήσεων και εύρεσης των απαντήσεων σε γρίφους (inquriry based learning), να κερδίσουν το δίπλωμα του «Βοηθού ξεναγού» και να υλοποιήσουν ένα σχέδιο παρουσίασης και διαφήμησης των μνημείων.

Οι μαθητές αναζητούν πληροφορίες για το επάγγελμα του ξεναγού. Διατυπώνουν, καταγράφουν και ηχογραφούν με την υποστήριξη του εκπαιδευτικού, ερωτήσεις σχετικά με το επάγγελμα του ξεναγού. Η δράση τους είναι ομαδική και δομούν μια μορφή avatar, για να διατυπώσει τα ερωτήματά τους, τα οποία αποστέλλονται με ψηφιακό μήνυμα στην Αφροδίτη, όπως και οι απαντήσεις της προς τα παιδιά.

2η δραστηριότητα: Εύρεση μνημείων

Η Αφροδίτη στέλνει μια σειρά δράσεων για την αναγνώριση σημαντικών μνημείων, όπως:

• έναν λαβύρινθο, στην έξοδο του οποίου υπάρχει ένας κώδικας (QR code) και το μνημείο αποκαλύπτεται, όταν σκαναριστεί από τους μαθητές,

• να συνθέσουν ψηφιακά μια εικόνα 

 15ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΑΙΦΕΛ

• να φτιάξουν on line ένα παζλ για να συνθέσουν την εικόνα του μνημείου Βυζαντινά τείχη για να βρούνε τα μνημεία

• να κάνουν σειραθέτηση αριθμημένων λωρίδων της εικόνας ενός μνημείου 
  Atomium, an interactive worksheet by ViktoriaMichtopoulou
  liveworksheets.com
• Συμμετέχουν στην άσκηση σε διαδικτυακή εφαρμογή Βρίσκω τα όμοια
•  να ακολουθήσουν τον αλγόριθμο, ώστε να συλλέξουν τα γράμματα του ονόματος ενός μνημείου 

Οι μαθητές με τις παιγνιώδεις δράσεις καλλιεργούν την αλγοριθμική σκέψη, τις ψηφιακές δεξιότητες και εξοικειώνονται με το σχηματισμό λέξεων. Στην εύρεση των μνημείων δημιουργούνται ασκήσεις και quiz για την εύρεσή τους. 

 3η δραστηριότητα: Αναγνώριση των μνημείων.

Οι μαθητές αναγνωρίζουν τα μνημεία και συλλέγουν δεδομένα για την ιστορία τους με μηχανές αναζήτησης. 

 Μετά την παρουσίαση των μνημείων μπορούν να δοθούν τα παρακάτω φύλλα απεικόνισης και γραφής του ονόματος του μνημείου στα πλαίσια της Τέχνης (Arts).

Στην ασύγχρονη εκπαίδευση θα μπορούσε να ανατεθεί μια εργασία στα παιδιά με την υποστήριξη των γονέων για την εύρεση στοιχείων και την ανάρτησή τους στο padlet ή στον τοίχο της e-me.Τα δεδομένα κατηγοριοποιούνται και παρουσιάζονται από ομάδες στην ολομέλεια (κολάζ, power point, padlet). 

Οι μαθητές όταν λύνουν τους γρίφους και αναγνωρίζουν τα μνημεία συγκεντρώνουν πληροφορίες σε ομάδες για τα συγκεκριμένα δηλ., για τον Παρθενώνα, το Κολοσσαίο, τον πύργο του Άιφελ, το Sibelius (Φινλανδία), το Αtomium (Βέλγιο) και τα Βυζαντινά Τείχη της Θεσσαλονίκης.

Θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και η ασύγχρονη εκπαίδευση με την ανάθεση εργασίας στην e-me, όπου τα παιδιά με τους γονείς μπορούν να αναζητήσουν πληροφορίες για τα μνημεία και να τις αναρτήσουν σε padlet ή στον τοίχο της e-me. Στο τέλος, οργανώνουν την παρουσίαση τους για τα μνημεία με τα στοιχεία που έχουν συγκεντρώσει (εικόνες, video, συνεντεύξεις…κ.ά.)

Πατώντας ΕΔΩ μπορείτε να βρείτε ένα διαδικτυακό σχέδιο έρευνας που μπορεί να λειτουργήσει ασύγχρονα με τη βοήθεια των γονέων ή με τα παιδιά μέσα στην τάξη.

3ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Ταξιδεύουμε στο χρόνο και στο χώρο

1η δραστηριότητα: Δημιουργία ψηφιακής πολυμεσικής ιστοριογραμμής 

 Οι μαθητές δημιουργούν μια ιστοριογραμμή των μνημείων, κάνοντας υποθέσεις, συγκρίσεις για τις χρονικές περιόδους κατασκευής τους π.χ. αρχαία χρόνια, βυζαντινά, ρωμαϊκά, σύγχρονα.

Δημιουργείται ο προβληματισμός, «εάν θα θέλαμε να επισκεφθούμε το πιο παλιό μνημείο, πώς θα το βρίσκαμε;». Ως προς την τοποθέτηση στο χρόνο, αρχικά τα παιδιά ξεκινούν από αυτο-αναφορικές καταστάσεις και αντιλαμβάνονται το τώρα, δηλ. τη στιγμή που ζουν και μετά μεταφέρονται σε άλλα πρόσωπα και καταστάσεις μιας συλλογικής δράσης π.χ. τι κάναμε πριν και τι κάναμε μετά. Η εξοικείωση με τη χρονική διαδοχή μιας ιστορίας (π.χ. παραμύθι για τα παιδιά του Νηπιαγωγείου) είναι βοηθητική, έτσι ώστε σταδιακά να συνδέουν τα γεγονότα και τη διαδοχή στο χρόνο με αντικειμενικά συστήματα αναφοράς, όπως με τη μέρα, το μήνα, τη χρονική περίοδο (Τζεκάκη, 2010). Λαμβάνοντας υπόψη αυτή τη συνθήκη, η κατάταξη των μνημείων μπορεί να γίνει και με κριτήρια παλαιότητας που προκύπτουν από την εμφάνισή τους (ο Παρθενώνας, το Κολοσσαίο, τα Βυζαντινά Τείχη έχουν εικόνα ερειπίων, σε αντίθεση με τον πύργο του Άιφελ, το Αtomium και το Sibelius). Οι ομάδες των μαθητών καλούνται να παρατηρήσουν τα μνημεία και να τα σειραθετήσουν με κριτήριο την παλαιότητά τους.
Ενδεικτικές ερωτήσεις: «Τι βλέπετε σε αυτό το μνημείο; Μπορείτε να καταλάβατε πότε κατασκευάστηκε; Τι σας κάνει να το λέτε αυτό; Συγκρίνετε τα μνημεία μεταξύ τους, έχουν ομοιότητες και διαφορές; Γιατί πιστεύετε ότι έχουν αυτήν την εικόνα σήμερα; Τι συνέβη;»

Αρχικά, η ιστοριογραμμή μπορεί να δημιουργηθεί σε ένα πίνακα, χαρτόνι, κ.ά. και μετέπειτα να δημιουργηθεί σε διαδικτυακή εφαρμογή (ενδεικτικά στο e-me content, venngage). Η ιστοριογραμμή μπορεί να εμπλουτιστεί και με άλλα ιστορικά γεγονότα που σχετίζονται με τα μνημεία. Οι μαθητές παρουσιάζουν την ιστοριογραμμή στην ολομέλεια της τάξης, σε ομάδες που εκπροσωπούν τις χώρες των μνημείων. Τα αποτελέσματα της ιστορικής κατάταξης αιτιολογούνται από τους μαθητές. 

Εμείς το φτιάξαμε παιχνίδι για εμπέδωση και εξοικείωση!

2η δραστηριότητα: Δημιουργία ψηφιακού διαδραστικού χάρτη. 

Δημιουργείται ο προβληματισμός «Σε ποια σημεία της Ευρώπης βρίσκονται τα μνημεία; Πώς θα μπορούσαμε να τα βρούμε για να οργανώσουμε ένα ταξίδι;» Τα παιδιά σε ομάδες συνεργάζονται και με τη βοήθεια των διαδραστικών εφαρμογών (google earth, google map, ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη) εντοπίζουν τις χώρες στις οποίες βρίσκονται τα μνημεία. Εξοικειώνονται με το συμβολικό σύστημα των χαρτών και εντοπίζουν τις θέσεις των μνημείων. Ενώνουν τα μνημεία και συγκρίνουν τις αποστάσεις με αφετηρία το σημείο στο οποίο βρίσκονται τα παιδιά. Ο χάρτης εκτυπώνεται και μπαίνει ο προβληματισμός «Ποια ομάδα θα έκανε το πιο σύντομο ταξίδι; πώς μπορείτε να μετρήσετε τις αποστάσεις για κάθε μνημείο;». Οι μαθητές κάνουν υποθέσεις και αξιοποιούν το υλικό που υπάρχει στην τάξη για να κάνουν μετρήσεις. Οι ομάδες συζητούν, προτείνουν και δοκιμάζουν πολλούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να κάνουν είτε άμεσες συγκρίσεις, αξιοποιώντας π.χ. κορδέλες, σπάγκους, είτε έμμεσες με τη χρήση μη συμβατικών μονάδων π.χ. συνδετήρες, μαρκαδόρους κ.ά. Ο εκπαιδευτικός θέτει προβληματισμούς για την διαφορετικότητα των αποτελεσμάτων από κάθε ομάδα ανάλογα με τη μονάδα μέτρησης. «Τι θα πρέπει να γίνει για να μπορούμε να συγκρίνουμε τα αποτελέσματα;». Οι ομάδες μπορεί με αυτόν τον τρόπο να οδηγηθούν στη συμφωνία για χρήση κοινής μονάδας μέτρησης προκειμένου να γίνουν οι συγκρίσεις.

Οι μαθητές σε ομάδες περιηγούνται και εντοπίζουν στο χάρτη σε διαδικτυακές εφαρμογές (google earth, google map) τα μνημεία της Ευρώπης. Έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν τον δικό τους διαδραστικό χάρτη, να εξοικειωθούν με τα σύμβολα και τα εργαλεία των χαρτών σε ψηφιακό περιβάλλον (σμίκρυνση, μεγέθυνση, εντοπισμός θέσης), να αναγνωρίσουν στο χάρτη τα ονόματα των πόλεων και των χωρών, τα οποία είναι γραμμένα σε κάρτες και να συγκρίνουν τις διαδρομές μεταξύ των μνημείων.

Ο χάρτης εκτυπώνεται και μετρούνται τα μήκη των αποστάσεων μεταξύ των μνημείων. Οι μαθητές προτείνουν λύσεις στο πρόβλημα, «Πώς μπορούμε να βρούμε ποια είναι η μεγαλύτερη διαδρομή; ή η μικρότερη;». Οι μαθητές εξοικειώνονται με μετρικές διαδικασίες. Κάθε ομάδα προτείνει τη μονάδα μέτρησης και τη μετρική διαδικασία. Στο τέλος, οι ομάδες παρουσιάζουν στην ολομέλεια τον τρόπο που έδρασαν και συγκρίνουν τα αποτελέσματα των μετρήσεων και τα συμπεράσματά τους. Σημαντικές φάσεις της δραστηριότητας είναι η ανάδειξη των προτάσεων των παιδιών, η λεκτική διατύπωση της δράσης τους, ο αναστοχασμός και η γενίκευση από τα ίδια.

Επίσης, επιδιώκεται οι μαθητές να διατυπώσουν λεκτικά τον τρόπο με τον οποίο σκέφτηκαν και έδρασαν, «Πώς σκεφτήκατε; Μπορείτε να μας περιγράψετε τη δράση σας; Γιατί το κάνατε με αυτόν τον τρόπο;». Ο εκπαιδευτικός αποφεύγει να κατευθύνει τους μαθητές, αλλά στις ερωτήσεις τους προσπαθεί να απαντά με ερωτήσεις «Ποια άλλη πρόταση έχετε; Τι άλλο θα μπορούσατε να κάνετε;». Στο τέλος γίνεται η γενίκευση «Εάν θα θέλαμε να πούμε στους γονείς μας ή στους φίλους μας αυτό που κάναμε τι θα τους λέγαμε; Ποιο συμπέρασμα βγάλαμε;». Οι μαθητές δημιουργούν και το δικό τους ψηφιακό διαδραστικό χάρτη (ενδεικτικά στο pictramap)

Φτιάξαμε κι εμείς το δικό μας pictramap στην τάξη! 

4ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Λύνουμε γρίφους

1η Δραστηριότητα: Βιωματικό παιχνίδι με τα μνημεία. 

Οι μαθητές συμμετέχουν σε ένα επιδαπέδιο παιχνίδι σε δυάδες. Ο ένας μαθητής είναι ο οδηγός και ο άλλος ο εκτελεστής, κερδίζει η δυάδα που φτάνει γρηγορότερα στους στόχους και συγκεντρώνει όλες τις εικόνες των μνημείων. Σε τετραγωνισμένο πλαίσιο που σχεδιάζεται στο δάπεδο τοποθετούνται φωτογραφίες των μνημείων σε θέσεις που διαφοροποιούνται για κάθε δυάδα μαθητών. Ο οδηγός με βάση το σημείο εισόδου στο τετραγωνισμένο πλαίσιο κωδικοποιεί με βέλη προσανατολισμού την πορεία που θα πρέπει να εκτελέσει ο μαθητής, ο οποίος υλοποιεί τη διαδρομή για να φτάσει στο μνημείο π.χ. του Παρθενώνα και μετά τον καθοδηγεί προφορικά να την υλοποιήσει. Οι μαθητές οργανώνονται σε δυάδες, ένας είναι ο οδηγός και ο άλλος ο εκτελεστής. Ο κανόνας είναι ο οδηγός να καθοδηγήσει προφορικά τον εκτελεστή βάσει του κώδικα με τα βελάκια 🔜🔜🔝🔝🔙 που έχει στήσει, προκειμένου να φτάσει σε ένα μνημείο. Κερδίζει η ομάδα που θα μαζέψει τις εικόνες, ακολουθώντας τις σωστές οδηγίες, κάνοντας το λιγότερο χρόνο. 

Εδώ σας παραθέτω μερικές εικόνες που μπορείτε να εκτυπώσετε αν δεν έχετε Bee-Bot.

2η Δραστηριότητα: Το Bee-Bot ταξιδεύει. 

Οι μαθητές συμμετέχουν σε ένα παιχνίδι προγραμματισμού του bee bot. Σε ένα mat για μετακίνηση του προγραμματιζόμενου ρομπότ υπάρχουν οι εικόνες των μνημείων σε διαφορετικά σημεία. Η Αφροδίτη, η ξεναγός με φωνητικά μηνύματα (voki) δίνει γρίφους (δύο μηνύματα) για την ανακάλυψη του κάθε μνημείου, π.χ. «Στηρίζεται σε τέσσερα πόδια και ξύνει με τη μύτη του τον ουρανό. Ποιο είναι;». Όταν λύνεται ο γρίφος το bee-bot προγραμματίζεται για να φτάσει στην εικόνα του Άιφελ. Ακολουθεί με τον ίδιο τρόπο η επίλυση όλων των γρίφων. 

Οι πρώτοι τρεις γρίφοι από την Αφροδίτη αφορούν στον πύργο του Άιφελ της Γαλλίας, στο Κολοσσαίο της Ιταλίας και στον Παρθενώνα της Ελλάδας. Για ακούσετε τους γρίφους πατήστε ΕΔΩ

Οι υπόλοιποι τρεις γρίφοι αφορούν στο Atomium του Βελγίου, στο Sibelius της Φινλανδίας και στα Βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης και στην αποστολή για τις κατασκευές των μνημείων. Για να ακούσετε τους γρίφους πατήστε ΕΔΩ

Η ίδια δραστηριότητα μπορεί να επαναληφθεί σε on line διαδικτυακή εφαρμογή με ψηφιακό mat και bee-bot (beebot.terrapinlogo.com).

3η Δραστηριότητα: Ταξιδιωτική γωνιά. Στο τέλος ο εκπαιδευτικός παροτρύνει εφόσον είναι τόσο καλοί να ξεκινήσουν την προσπάθεια τους να στήσουν την «Ταξιδιωτική γωνιά» στην τάξη τους για να την εμπλουτίσουν με το παραγόμενο υλικό και αυτό που έχουν συγκεντρώσει από την έρευνά τους. Η οργάνωση αυτής της περιοχής γίνεται από τις ομάδες και βασίζεται στο προβληματισμό και στις προτάσεις των μαθητών για την αξιοποίηση του υλικού. «Με ποιο στόχο να το διαλέξουμε και πώς να το παρουσιάσουμε;». Τα παιδιά προτείνουν την περιοχή της τάξης, η οποία μπορεί να μετατραπεί σε ταξιδιωτική γωνιά, όπου θα εκτίθεται το υλικό. Η οργάνωσή της και η τοποθέτηση του υλικού γίνεται από τους μαθητές, προτείνουν τρόπους καλύτερης έκθεσης του υλικού και αξιοποιούν εικόνες και υλικό του διαδικτύου για ταξιδιωτικά γραφεία. Συμμετέχουν ως άσκηση αξιολόγησης στην επίλυση ενός quiz για τα μνημεία Βρίσκω τα ονόματα των μνημείων

5ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Κατασκευές

1η δραστηριότητα: Πειράματα  

Υλοποιούνται πειράματα για την κατανόηση του φυσικού φαινομένου της τριβής ολίσθησης των σωμάτων με αφορμή την κατασκευή του Παρθενώνα και του προβληματισμού της μετακίνησης των ογκόλιθων μαρμάρου, αλλά και για την παραγωγή ήχου μέσω σωλήνων διαφορετικού μήκους, όπως συμβαίνει στο Sibelius.

2η δραστηριότητα: Κατασκευές. 

Οι μαθητές στο αρχικό μήνυμα της ξεναγού Αφροδίτης (avatar) έχουν αναλάβει την αποστολή να κατασκευάσουν τρισδιάστατα τα μνημεία με υλικά που οι ίδιοι θα επιλέξουν και να τα διαφημίσουν. Τα κριτήρια επιτυχίας είναι: οι κατασκευές τους να είναι σταθερές και τα δομικά στοιχεία που θα επιλέξουν να έχουν ομοιότητες με αυτά των μνημείων π.χ. το Αtomium αποτελείται από σφαίρες που συνδέονται με κυλίνδρους.
Αξιοποιούνται οι φάσεις της διδακτικής προσέγγισης της διαδικασίας του τεχνικού σχεδιασμού (Engineering Design Process).

3η Δραστηριότητα: Αναγνώριση γεωμετρικών σχημάτων. 

Οι μαθητές αναγνωρίζουν βασικά γεωμετρικά σχήματα στα δομικά στοιχεία των μνημείων, προσπαθώντας να τα αποκωδικοποιήσουν μορφολογικά «Με ποιο σχήμα μοιάζει; Από ποια σχήματα αποτελείται;». Συμμετέχουν σε δράσεις με φύλλα εργασίας και quiz σε διαδικτυακές εφαρμογές για τα γεωμετρικά σχήματα και τη συσχέτισή τους με τα μνημεία (π.χ. σύνθεση των μνημείων από γεωμετρικά σχήματα).

4η Δραστηριότητα: Ψηφιακή τρισδιάστατη κατασκευή. 

Οι μαθητές δομούν μνημεία σε διαδικτυακή εφαρμογή (π.χ. τα βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης) ή τα ζωγραφίζουν με τη χρήση λογισμικού (tux paint).

6ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Διαφημίζουμε τα μνημεία

 1η Δραστηριότητα: Η αφίσα.

Η Αφροδίτη έχει ζητήσει από τους μαθητές στο αρχικό μήνυμα να διαφημίσουν στον κόσμο τα μνημεία για να γίνουν βοηθοί ξεναγοί. Οι μαθητές σε ομάδες προβληματίζονται για τους τρόπους πληροφόρησης και διαφήμισης των μνημείων στο κοινό. Μία πιθανή πρόταση είναι να δημιουργήσουν μια αφίσα με πληροφορίες για τα μνημεία, ώστε να τα διαφημίσουν και να προσκαλέσουν τον κόσμο να τα γνωρίσει. Η αφίσα μπορεί να είναι μια εικαστική δημιουργία σε έντυπη, αλλά και ψηφιακή μορφή.

2η Δραστηριότητα: Η ψηφιακή ιστορία.  

Οι μαθητές συζητούν για την αξιοποίηση των στοιχείων που έχουν συλλέξει και του υλικού που έχουν παράγει από τις μέχρι τώρα δραστηριότητες (έντυπο και ψηφιακό υλικό για τα μνημεία) και με την υποστήριξη του εκπαιδευτικού δημιουργούν μια ψηφιακή ιστορία ή ένα διαδραστικό video (ενδεικτικά στo eme content, στο edpuzzle) για τα μνημεία, την οποία μπορούν να ανεβάσουν στην ιστοσελίδα της σχολικής μονάδας για τη διαφήμιση των μνημείων.

3η δραστηριότητα: Τι καινούριο μάθαμε;

Οι μαθητές συμπληρώνουν το 2ο ψηφιακό εννοιολογικό χάρτη για τα μνημεία, δημιουργούν νέες εικαστικές αναπαραστάσεις για τα μνημεία (ζωγραφιές, κολάζ κ.ά.) και κάνουν συγκρίσεις με τις αρχικές ιδέες και γνώσεις. Καταλήγουν σε συμπεράσματα «Εάν θα το επαναλαμβάναμε, τι θα αλλάζαμε, τι κερδίσαμε, τι άλλο θα θέλαμε να μάθουμε;». Εάν το επιθυμούν οι μαθητές δημιουργείται ένα διαδραστικό βίντεο με τις δράσεις τους.

Δραστηριότητες αξιολόγησης: 

Συνεργάζονται με τον εκπαιδευτικό για τα έργα που επιθυμούν να συμπεριλάβουν στον ατομικό φάκελο τους (portfolio/e-portfolio). Συμπληρώνουν φύλλα αυτοαξιολόγησης και ετεροαξιολόγησης για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα των εργαστηρίων δεξιοτήτων και απαντούν σε ένα ερωτηματολόγιο. Στην αξιολόγηση του προγράμματος μπορούν να συμμετέχουν και οι γονείς, οι οποίοι συμπληρώνουν ερωτηματολόγιο που δομείται από τους μαθητές και τον εκπαιδευτικό.

 

 7ο ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ: Απονομή διπλώματος

1η Δραστηριότητα διάχυσης του προγράμματος:

Οι μαθητές οργανώνουν την παρουσίαση του προγράμματος τους για να τους απονεμηθεί το δίπλωμα του «Βοηθού ξεναγού». Δημιουργία της ταξιδιωτικής γωνιάς στην τάξη για την έκθεση των κατασκευών τους. Οργανώνουν εκδήλωση παρουσίασής τους και διαφήμισης των μνημείων στους γονείς και σε φορείς της τοπικής κοινωνίας. Επιπλέον, μέσω της συμμετοχής τους σε δίκτυα και κοινότητες σχολικών μονάδων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη κοινοποιούν τις δράσεις τους.

2η δραστηριότητα: Θεατρικό παιχνίδι «Σας γνωρίζουμε τα μνημεία»

Το πρόγραμμα ολοκληρώνεται με μια θεατρική εκδήλωση. Οι μαθητές διοργανώνουν ένα θεατρικό παιχνίδι, για τη βιωματική αναπαράσταση του επαγγέλματος του ξεναγού, υποδυόμενοι τον ρόλο του βοηθού ξεναγού, των ταξιδιωτών, των υπαλλήλων που εξυπηρετούν τη λειτουργία ενός μνημείου και των κατοίκων της περιοχής. Οι μαθητές σκηνοθετούν την παράσταση με την υποστήριξη του εκπαιδευτικού και αξιοποιείται ως σκηνικό η ταξιδιωτική γωνιά, η οποία μπορεί να μετασχηματισθεί σε τουριστικό περίπτερο. Τα παιδιά αποφασίζουν να δώσουν φωνή στα μνημεία! Με την εφαρμογή ChatterPix Kids ετοιμάζουν τις παρουσιάσεις τους και τις αναρτούν σε ένα padlet για να τις μοιραστούν μαζί σας! Για να τις δείτε πατήστε ΕΔΩ

Δραστηριότητες επέκτασης:  

Στο τέλος οι μαθητές αποφασίζουν μαζί με τον εκπαιδευτικό για τις προεκτάσεις του προγράμματος δεξιοτήτων και τη σύνδεσή του με άλλες δράσεις του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (π.χ. στη Γλώσσα να εξετασθούν οι δυνατότητες επικοινωνίας του ίδιου μηνύματος σε διαφορετικές γλώσσες, στα Μαθηματικά για τη συμμετρία των μνημείων ως κατασκευές και στις Φυσικές επιστήμες για τη λειτουργία των τροχαλιών ως ανυψωτικών μηχανισμών).

Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό και μυαλό δυνατό: Υλικό για το Εργαστήρι Δεξιοτήτων

 

 

 

Το επόμενο μας εργαστήρι είναι "οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν το μυστικό για σώμα γερό και μυαλό δυνατό"! Εδώ θα βρείτε επεξεργασμένο και οργανωμένο το υλικό για κάθε εργαστήρι!

 

 

 

1ο Εργαστήρι

• Οι ντετέκτιβ γνωρίζονται και προετοιμάζονται
  

Ο/Η εκπαιδευτικός ενημερώνει ότι στο e-mail του σχολείου ήρθε ένα μήνυμα από το ντετέκτιβ Βανς, ο οποίος ζητάει τη βοήθειά τους στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει. Για να τον βοηθήσουν θα γίνουν ντετέκτιβ και θα αναζητήσουν στοιχεία.

Για να δείτε το μήνυμα πατήστε ΕΔΩ

  

• Ας γνωριστούμε :Περπατήματα των ντετέκτιβ (20’)
  

Οι μαθητές/τριες κινούνται στο χώρο με τη συνοδεία μουσικής μυστηρίου. 

 

Εναλλαγή αργών/γρήγορων ρυθμών με παραγγέλματα που παραπέμπουν στη φυσική δραστηριότητα και στην ενέργεια που μας δίνει το φαγητό. Π.χ. «περπατάμε αργά, είμαστε κουρασμένοι από την αναζήτηση στοιχείων», «έχουμε φάει καλό πρωινό, περπατάμε με μικρά και γρήγορα βήματα», «είμαστε νηστικοί, περπατάμε με γυρτούς ώμους σαν άρρωστοι» κλπ. 

Στον κύκλο γίνεται συζήτηση εστιάζοντας στο γεγονός ότι η σωστή διατροφή παρέχει «καύσιμα», για να λειτουργήσουμε.

• Αποκρυπτογράφηση στοιχείων «Μάντεψε το αγαπημένο μου φρούτο» (25’)

Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα επιλέγει ένα φρούτο, για να το περιγράψει στις υπόλοιπες, συζητά και συμφωνεί ως προς τα στοιχεία που θα δώσει. Για να είναι πιο εύκολη η περιγραφή μπορούμε να δώσουμε στα παιδιά φρούτα από το μαγαζάκι της τάξης ή εικόνες φρούτων. Στην ολομέλεια κάθε ομάδα δίνει το πρώτο στοιχείο για το φρούτο που επέλεξε π.χ είναι στρογγυλό, μετά το δεύτερο π.χ. είναι κόκκινο, έχει φλούδα, έχει κουκούτσια κλπ. και οι υπόλοιπες προσπαθούν να μαντέψουν. Εναλλακτικά μπορούμε να παίξουμε και το αντίστροφο, όπως το παιχνίδι "στο κεφάλι το 'χω". Ένα παιδί από κάθε ομάδα να προσπαθεί να μαντέψει τι φρούτο είναι καθώς η ομάδα του θα του κάνει την περιγραφή.

• Προτείνω λύσεις στο πρόβλημα του Ντετέκτιβ Βανς (30’)

Οι μαθητές/τριες, θέλοντας να βοηθήσουν το ντετέκτιβ Βανς, αναφέρουν τι γνωρίζουν για τη διατροφή και την άσκηση και προτείνουν ιδέες (καταιγισμός ιδεών) σχετικά με το που μπορούν να αναζητήσουν στοιχεία για τη σωστή διατροφή και άσκηση. Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη με την υποστήριξη του/της εκπ/κού με το πρόγραμμα Coggle. Ενημέρωση για το πρόγραμμα και τους στόχους.

Οι μαθητές/μαθήτριες ζωγραφίζουν το παρακάτω φύλλο εργασίας τις τροφές που τρώνε το μεσημέρι. 

 

Παρουσιάζουν το πιάτο τους στην ολομέλεια.

• Αναστοχασμός (15’) 

Τι τους άρεσε στα παιχνίδια; Σε ποιο πρόβλημα θα δώσουν λύσεις και πώς;

 

 2ο εργαστήριο: Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν την πυραμίδα της φυσικής δραστηριότητας

Ο Ντετέκτιβ Βανς στέλνει τον πρώτο γρίφο σε φάκελο 

•  Συνθέτω την πυραμίδα της φυσικής δραστηριότητας (45’)

Οι ντετέκτιβ χωρίζονται σε ομάδες διαφορετικού χρώματος. Αναζητούν κομμάτια από 4 πυραμίδες άσκησης σε διάφορα σημεία μέσα στην τάξη. Τα συγκεντρώνουν και προσπαθούν να συνθέσουν την πυραμίδα. 

 Ακολουθώντας τη ρουτίνα σκέψης «Βλέπω, σκέφτομαι αναρωτιέμαι» εξερευνούν την πυραμίδα της άσκησης. Στην ολομέλεια κάθε ομάδα αναφέρει τις απόψεις της.

Προβολή βίντεο με πληροφορίες για την πυραμίδα φυσικής δραστηριότητας προκειμένου να επιλυθούν απορίες και να ενημερωθούν για τη συχνότητα των δραστηριοτήτων που απεικονίζονται σε αυτήν.

• Αφίσα, ΝΑΙ & ΟΧΙ φυσικής δραστηριότητας (20’).  

Τα νήπια σε ομάδες καλούνται να δημιουργήσουν 2 αφίσες με τις δραστηριότητες που αυξάνουν τη φυσική δραστηριότητα και αυτές που έχουν αρνητικό αντίκτυπο σε αυτήν. Κάθε ομάδα συζητά τι θα περιέχει η αφίσα, ποια υλικά θα χρησιμοποιηθούν και ανατίθενται εργασίες. Στο τέλος κάθε ομάδα παρουσιάζει την αφίσα της.

• Πόσο δραστήριος είμαι; (45’)

Αποδελτίωση του φύλλου εργασίας φυσικής δραστηριότητας των μαθητών/τριων στην ολομέλεια της τάξης. Σε χαρτί του μέτρου δημιουργείται πίνακας διπλής εισόδου με τα ονόματα όλων και το είδος των κινητικών δραστηριοτήτων στις οποίες συμμετείχαν στο διάστημα μιας εβδομάδας. Ακολουθεί σύγκριση της φυσικής δραστηριότητας κάθε μαθητή/τριας με αυτή που προτείνεται στη σχετική πυραμίδα. Οι μαθητές κατατάσσουν τον εαυτό τους ως προς τη συχνότητα της φυσικής τους δραστηριότητας (π.χ. δραστήριος,). Συζήτηση- αναστοχασμός σχετικά με τις συνήθειες που θα πρέπει να μεταβληθούν για να αυξηθεί η φυσική τους δραστηριότητα και να μειωθεί η καθιστική ζωή.

• Αναστοχασμός (15’)

Ποια είναι η λύση του γρίφου; Τι έμαθαν σήμερα; Τι κατασκεύασαν; Ζωγραφίζουν την πυραμίδα της φυσικής δραστηριότητας. Λαμβάνουν το πρώτο γράμμα το Υ για την επίλυση του πρώτου γρίφου και το επικολλούν σε σχετικό φύλλο εργασίας.

Συγχαρητήρια! Τα καταφέρατε! Ώρα να πάρετε το πρώτο σας βραβείο - στοιχείο!

 Για κάθε αποστολή/γρίφο που επιλύουν τα παιδιά, θα κερδίζουν ένα γράμμα, προκειμένου να ανακαλύψουν τι προσφέρουν η διατροφή και άσκηση στον άνθρωπο (ΥΓΕΙΑ). Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνεται ομαδικά (σε ένα μεγάλο κάνσον) ή ατομικά σε Α4. Αν το δώσετε ξεχωριστά σε κάθε παιδί θα χρειαστείτε περισσότερα γράμματα και ένα ατομικό φύλλο εργασίας.

Πρώτο γράμμα το Υ, θα κολληθεί στην πρώτη θέση του φύλλου εργασίας.

Όλα τα στοιχεία θα τα κολλάνε στο φύλλο εργασίας των ντετέκτιβ!

Τέλος δίνουμε στα παιδιά το φύλλο αυτοαξιολόγησης της δραστηριότητας και το φυλάσσουμε στο portfolio του μαθητή.

3ο εργαστήριο: Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν τα οφέλη της άσκησης και γυμνάζονται

Ο Ντετέκτιβ Βανς στέλνει τον δεύτερο γρίφο σε φάκελο 

 

• Συνέντευξη με γυμναστή (35’)

Οι μαθητές/μαθήτριες προετοιμάζουν τις ερωτήσεις για τον γυμναστή που θα επισκεφτεί την τάξη τους είτε δια ζώσης, είτε διαδικτυακά. Τις καταγράφουν με την υποστήριξη της νηπιαγωγού. Υλοποίηση της συνέντευξης. Ενημέρωση των μαθητών/μαθητριών για τα οφέλη της άσκησης.

• Ψηφιακό βιβλίο τα οφέλη της άσκησης (30’)

Οι μαθητές/τριες ζωγραφίζουν τα οφέλη της άσκησης όπως τα ανέφερε ο γυμναστής.

 

Σαρώνουν τις ζωγραφιές και τις αποθηκεύουν στον υπολογιστή. Ο/Η εκπαιδευτικός δημιουργεί σε εφαρμογή (π.χ. bookcreator) ένα ψηφιακό βιβλίο και οι μαθητές/μαθήτριες εισάγουν τις σαρωμένες ζωγραφιές τους. Προηγείται συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των μαθητών/τριών για τη σειρά με την οποία θα τοποθετηθούν οι ζωγραφιές Κάθε μαθητής/τρια ηχογραφεί στην εφαρμογή που ωφελεί η άσκηση. Στο τέλος αποφασίζουν ποια εικόνα/ζωγραφιά θα τοποθετήσουν στο εξώφυλλο του βιβλίου καθώς και τον τίτλο που θα δώσουν.

• Πώς μπορούμε να παίξουμε σε ομάδες με ένα μαντήλι, ένα πλαστικό μπουκάλι, μια κορδέλα; (45’)

Οι μαθητές/τριες χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα επιλέγει ένα αντικείμενο (ένα μαντήλι, ένα πλαστικό μπουκάλι, μια κορδέλα) και συζητά με ποιο τρόπο μπορεί να αξιοποιηθεί το αντικείμενο αυτό σε κινητικό παιχνίδι. Σχεδιάζουν το παιχνίδι σε χαρτί. Κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια το κινητικό παιχνίδι που σκέφτηκε. Ψηφίζουν το παιχνίδι που τους άρεσε περισσότερο. Παίζουν το παιχνίδι που συγκέντρωσε τις περισσότερες προτιμήσεις. Μερικές ιδέες που ίσως προκύψουν είναι η τυφλόμυγα, το μπόουλινγκ, το μαντηλάκι πέρασε, το λίμπο κ.ό.κ.

• Αναστοχασμός (15’)

Ποια είναι η λύση του γρίφου; Τι έμαθαν σήμερα; Τι κατασκεύασαν; Λαμβάνουν το δεύτερο γράμμα, το Γ για την επίλυση του δεύτερου γρίφου και το επικολλούν στο σχετικό φύλλο εργασίας.

 

Στη συνέχεια ζητάμε από τα παιδιά να συμπληρώσουν το φύλλο αυτοαξιολόγησης των δεξιοτήτων που αποκτήθηκαν.

 

 

4ο εργαστήριο: Οι ντετέκτιβ ανακαλύπτουν την πυραμίδα της διατροφής και τις ομάδες των τροφών

Ο Ντετέκτιβ Βανς στέλνει τον τρίτο γρίφο σε φάκελο.

 

 

• Συνθέτω την πυραμίδα μεσογειακής διατροφής (60’)

Τα νήπια χωρίζονται σε 5 ομάδες (αρχικές). Κάθε ομάδα πρέπει να συνθέσει την πυραμίδα σε χαρτόνι όπως επιθυμεί, αφού πρώτα αναζητήσει σχετικές πληροφορίες. Χρήσιμες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην εξαιρετική παρουσίαση του ΕΥΖΗΝ πατώντας ΕΔΩ

 

Σε κουτί τοποθετούνται φωτογραφίες των ομάδων τροφών που περιλαμβάνονται στην πυραμίδα (κάθε φωτογραφία Χ 5). Οι μαθητές/τριες επιλέγουν μια φωτογραφία και δημιουργούνται νέες ομάδες (μέθοδος jigsaw). Η κάθε νέα ομάδα (δημητριακά, φρούτα-λαχανικά, γαλακτοκομικά, κρεατικά, γλυκά) αναζητά πληροφορίες παρακολουθώντας σχετικό βίντεο στον υπολογιστή και κρατά σημειώσεις. Ακολούθως οι ομάδες των τροφών διαλύονται και τα μέλη έρχονται στην αρχική τους ομάδα για να μεταφέρουν τις πληροφορίες που συνέλεξαν. Κάθε μέλος ενημερώνει τους υπόλοιπους ποια τρόφιμα περιλαμβάνονται στην ομάδα τροφών που ανήκε και σε ποιο επίπεδο της πυραμίδας βρίσκεται η ομάδα αυτή. Συνθέτουν την πυραμίδα (κολάζ, ζωγραφική κλπ). Στην ολομέλεια κάθε ομάδα παρουσιάζει την πυραμίδα της.

 

• Συνέντευξη με διατροφολόγο (20’)

Οι μαθητές/μαθήτριες προετοιμάζουν τις ερωτήσεις για τον/την διατροφολόγο που θα επισκεφτεί την τάξη τους είτε δια ζώσης, είτε διαδικτυακά και τις καταγράφουν. Υλοποίηση της συνέντευξης και ενημέρωση για τη σωστή διατροφή.

• Τρέφομαι σωστά; (30’)

Αποδελτίωση των διατροφικών επιλογών των μαθητών/τριών στην ολομέλεια της τάξης. Σε χαρτί μέτρου δημιουργείται πίνακας διπλής εισόδου με τα ονόματα τους και τις τροφές που έφαγαν για πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό. Σύγκριση του ατομικού δελτίου διατροφής κάθε μαθητή με τη μεσογειακή διατροφή.

• Το πιάτο της διατροφής -Αναστοχασμός (15’)

Ζωγραφίζουν τις τροφές που θα πρέπει να περιέχει το πιάτο του μεσημεριού. 

 

 

Εναλλακτικά χρησιμοποιούν το μαθησιακό αντικείμενο από το φωτόδεντρο (http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-3488). Σύγκριση με αρχικό πιάτο του 1ου εργαστηρίου - αναστοχασμός ως προς τις επιλογές. Ποια είναι η λύση του γρίφου; Λαμβάνουν το τρίτο γράμμα, το Ε, για την επίλυση του τρίτου γρίφου και το επικολλούν στο σχετικό φύλλο εργασίας.

 

Στο τέλος συμπληρώνουν το φύλλο αυτοαξιολόγησης της δραστηριότητας.

 

5ο εργαστήριο: Οι ντετέκτιβ μαγειρεύουν υγιεινά

Ο Ντετέκτιβ Βανς στέλνει με μήνυμα τον τέταρτο γρίφο.

 

 

• Τα φρούτα κάθε εποχής (40’)

Τα νήπια αναζητούν το στοιχείο που τους έδωσε ο ντετέκτιβ στην πυραμίδα της μεσογειακής διατροφής και ανακαλύπτουν τα φρούτα και τα λαχανικά. Στην ολομέλεια επισκέπτονται στη σελίδα https://artsandculture.google.com/ και παρατηρούν με χρήση του ψηφιακού zoom τέσσερις πίνακες του Giuseppe Arcimboldo για τις εποχές 

 

                         Άνοιξη                                                            Φθινόπωρο

                              Χειμώνας                                                Καλοκαίρι

Τα παιδιά παρατηρούν τους πίνακες, ανακαλύπτουν τα φρούτα και λαχανικά της κάθε εποχής κάνοντας χρήση της ρουτίνας σκέψης «Τι σε κάνει να το λες αυτό;». Στη συνέχεια τα παιδιά φτιάχνουν τους δικούς τους πίνακες με τα φρούτα που έφεραν στην τάξη! Η κάθε ομάδα διαλέγει τα φρούτα που θέλει για να φτιάξει τον πίνακά της και στη συνέχεια το παρουσιάζει στην τάξη!

 

 

Τέλος, ψηφίζουν τι θέλουν να φτιάξουν με τα φρούτα, λαχανικά της εποχής στο σχολείο για κολατσιό (φρουτοσαλάτα, σαλάτα κλπ). Εστιάζουν γιατί θα πρέπει να τρώμε φρούτα, σαλάτες εποχής.

• Φτιάχνουμε φρουτοσαλάτα (50΄)
  

Επισκέπτονται το σούπερ μάρκετ ή το μανάβικο της γειτονιάς τους προκειμένου να αγοράσουν φρούτα ή λαχανικά εποχής για τη σαλάτα. Αν αυτό δεν είναι δυνατό μπορεί να ζητηθεί εναλλακτικά από την προηγούμενη ημέρα να προσκομίσουν φρούτα και λαχανικά από το σπίτι τους. 

Συγκεντρώνονται τα φρούτα στην ολομέλεια, 

 

 

ελέγχονται αν είναι εποχής, ταξινομούνται σε ομάδες. 

 

Ακολούθως τα νήπια χωρίζονται σε ομάδες τόσες, όσες και τα φρούτα. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να τεμαχίσει με πλαστικά μαχαιράκια τα φρούτα της και να τα τοποθετήσει στο πιάτο της ομάδας. Μόλις τελειώνει κάθε ομάδα προσθέτει τα τεμαχισμένα φρούτα της σε μία κούπα, γίνεται μείξη των φρούτων και ακολουθεί το σερβίρισμα της φρουτοσαλάτας.

• Καταγράφω τη συνταγή (20’)

Κάθε ομάδα καταγράφει τη συνταγή της φρουτοσαλάτας με όποιο τρόπο θεωρεί δόκιμο. Στην ολομέλεια παρουσιάζεται η συνταγή της κάθε ομάδας, ελέγχεται η ορθότητά της και ψηφίζεται αυτή που θα αποσταλεί στο ντετέκτιβ Βανς.

• Αναστοχασμός (15’)

Ποια είναι η λύση του γρίφου; Τι έμαθαν σήμερα; Τι κατασκεύασαν; Λαμβάνουν το τέταρτο γράμμα, το Ι, για την επίλυση του τέταρτου γρίφου και το επικολλούν στο σχετικό φύλλο εργασίας.

Στο τέλος της δραστηριότητας ζητούμε από τα παιδιά να συμπληρώσουν το φύλλο αυτοαξιολόγησης

6ο εργαστήριο: Οι ντετέκτιβ επιλύουν προβλήματα διατροφής

Ο ντετέκτιβ Βανς στέλνει νέο μήνυμα και τον πέμπτο γρίφο στους/στις μαθητές/μαθήτριες. Για να δείτε το μήνυμα πατήστε ΕΔΩ. 

 

 Για να απαντήσουμε ευκολότερα τις ερωτήσεις των παιδιών του, εκτυπώνουμε τις παρακάτω κάρτες και αναζητούμε τις απαντήσεις στη διεύθυνση https://phet.colorado.edu/el/simulation/eating-and-exercise

Η σελίδα μετρά το ύψος σε πόδια και το βάρος σε λίμπρες. Εγώ δεν βρήκα τρόπο να τα αλλάξω αλλά έκανα την μετατροπή και το 1,20 m είναι 3,9 πόδια και τα 25 κιλά είναι 55 λίμπρες.

• Που με οδηγούν οι διατροφικές μου επιλογές; (60’)

Οι μαθητές /μαθήτριες χωρίζονται σε ομάδες. Κάθε ομάδα αναλαμβάνει να διερευνήσει ένα σενάριο με βάση σχετικό φύλλο εργασίας στην προσομοίωση.

 

Μέσω πειραματισμού καταλήγουν σε συμπεράσματα σχετικά με το τι συμβαίνει αν τρέφομαι μόνο με ανθυγιεινές τροφές, αν τρέφομαι υγιεινά αλλά δεν ασκούμαι καθόλου, αν τρέφομαι μόνο με μια ομάδα τροφών, αν τρέφομαι υγιεινά και ασκούμαι. Οι ομάδες καταγράφουν τα συμπεράσματά τους στο φύλλο εργασίας. Στην ολομέλεια κάθε ομάδα αναφέρει το σενάριο της και το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε.

• Συμβουλές υγείας (45’)

Οι μαθητές/μαθήτριες σε ομάδες επιλέγουν να δραματοποιήσουν ένα σενάριο από την προηγούμενη δραστηριότητα και να το παρουσιάσουν στην ολομέλεια. Κάθε ομάδα αποφασίζει για το σκηνικό, τους ρόλους, την ενδυμασία κλπ.

• Αναστοχασμός (20’)

Οι μαθητές/τριες βρίσκονται σε κύκλο στην ολομέλεια. Το καπέλο του ντετέκτιβ με εικόνες τροφίμων περνά από χέρι σε χέρι με συνοδεία μουσικής. Μόλις σταματήσει το παιδί που κρατά το καπέλο τραβά μια κάρτα και ανάλογα με το τι εικονίζει αναφέρει αν αυτή η τροφή κάνει καλό στην υγεία ή όχι. Λαμβάνουν το πέμπτο γράμμα, το Α, για την επίλυση του πέμπτου γρίφου και το επικολλούν στο σχετικό φύλλο εργασίας.

 

Ακολουθεί η αξιολόγηση της δραστηριότητας από τους μαθητές

 

7ο εργαστήριο: Οι ντετέκτιβ κατασκευάζουν – Κριτικός αναστοχασμός

Ο Ντετέκτιβ Βανς, στέλνει το τελευταίο του ηχογραφημένο μήνυμα.

Πατήστε ΕΔΩ για να το δείτε

• Κατασκευή παιχνιδιού (55’)

Ο/Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει τον αρχικό εννοιολογικό χάρτη για τη διατροφή και την άσκηση. Με χρήση της ρουτίνας «Τότε νόμισα-Τώρα ξέρω» οι μαθητές/μαθήτριες διατυπώνουν τις νέες γνώσεις και προβαίνουν σε συγκρίσεις. Χωρίζονται σε ομάδες όπου θα αξιοποιήσουν τις νέες γνώσεις στην κατασκευή παιχνιδιού και ιστορίας. Η ομάδα του παιχνιδιού επιλέγει τις εικόνες που θα χρησιμοποιήσει, δημιουργεί τις οδηγίες μετακίνησης των πιονιών στο παιχνίδι, αποφασίζει τον αριθμό των παικτών κλπ και δημιουργεί το παιχνίδι σε χαρτόνι ακολουθώντας πρότυπο.

Η ομάδα της ιστορίας χρησιμοποιεί τα ζάρια των ιστοριών (ένα ζάρι με χαρακτήρες, ένα ζάρι με τοποθεσίες, ένα ζάρι με το χρόνο, ένα ζάρι με κινητικές δραστηριότητες, ένα ζάρι με τρόφιμα) για να δημιουργήσει μια σύντομη ιστορία και να την εικονογραφήσει. Κάθε ομάδα παρουσιάζει στην ολομέλεια το παιχνίδι ή την ιστορία που δημιούργησε. Απονομή σημάτων ντετέκτιβ της διατροφής.

• Επιλογή επιτευγμάτων μαθητών/τριών για το «portfolio» (60’)

Ο/Η εκπαιδευτικός έχει εξηγήσει εκ των προτέρων τον σκοπό του ατομικού φακέλου, τα κριτήρια που θα λαμβάνονται υπόψη για την επιλογή του υλικού και τον ρόλο τους. Οι μαθητές/μαθήτριες επιλέγουν τις εργασίες από τα εργαστήρια που επιθυμούν να προσθέσουν στο φάκελο τους. Ο μαθητής/τρια συζητάει το περιεχόμενο του φακέλου του με τον εκπαιδευτικό, στοχάζεται πάνω σε αυτό και εντοπίζει αδυναμίες και δυνατά στοιχεία. Στοχάζονται ως προς τη συμπλήρωση της λέξης ΥΓΕΙΑ.

 

• Φύλλο αυτοαξιολόγησης (10’)

Οι μαθητές/τριες συμπληρώνουν το φύλλο αυτοαξιολόγησης που ακολουθεί.